Wikinews:Jak napisać poprawny artykuł?
| Spis treści pomocy |
|---|
| Zasady |
| Pomoc techniczna |
| Pisanie artykułów |
| Normy zachowania |
Wikinews to serwis, który opisuje bieżące wydarzenia. Jeśli sytuacja opisywana w danej wiadomości diametralnie się zmienia, nie edytujesz istniejącego artykułu, lecz piszesz nowy, dodając do niego odnośniki do wcześniejszych informacji na dany temat. Istniejące artykuły modyfikujesz jeśli zawierają błędy lub sytuacja, którą opisują zmieniła się nieznacznie.
Zanim zaczniesz pisać swój pierwszy artykuł powinieneś sprawdzić, czym jest Wikinews.
Czym jest informacja?
[edytuj kod]Wikinews służy wymianie informacji i materiałów podobnych do tych, które możesz przeczytać w dzienniku, obejrzeć w telewizji lub usłyszeć w radiu.
- Takie informacje skupiają się na pojedynczym wydarzeniu lub zjawisku. Jeśli tworzysz dalszy ciąg informacji, napisz nowy artykuł na ten temat, nie edytuj już istniejącego.
- Informacja to zbiór faktów, powinna pochodzić ze sprawdzonych źródeł. Jeśli informacja zawiera prywatne opinie uczestników zdarzeń, powinieneś to dokładnie zaznaczyć w materiale. Za wiarygodne źródło możesz uznać organizację lub osobę uznawaną przez opinię publiczną za poważną i rzeczową (takim źródłem informacji może być rzecznik prasowy, komendant policji, sąd). Komentarze pochodzące z innych źródeł (np. opinie zwykłych ludzi) mogą być równie interesujące i przydatne, ale tylko jako przeciwwaga dla opinii wyrażanej przez osoby publiczne. Wiarygodnymi źródłami są również dane statystyczne pochodzące z urzędów, wielu organizacji itp.
- Artykuły muszą być napisane zgodnie z zasadami neutralnego punktu widzenia. W wiadomości powinieneś unikać niejasnych sformułowań, spekulacji, cytowania niesprawdzonych źródeł i przede wszystkim subiektywnego podejścia do sprawy. W miarę możliwości spróbuj przedstawić sytuację z różnych punktów widzenia i wystrzegać się własnych komentarzy. Musisz pamiętać, że nie możesz sprzyjać żadnej z opcji politycznych.
- Unikaj słów nacechowanych emocjonalnie. Nie pisz na szczęście uratowało się 10 osób lub niepoważna decyzja premiera niesie za sobą poważne konsekwencje.
- Nie każda informacja musi być zrozumiała dla każdego odbiorcy. Staraj się tłumaczyć każde wydarzenie, a informacje pisać możliwie najprostszym językiem. Wystrzegaj się zwrotów technicznych, czy politycznej nowomowy. Unikaj słów znanych tylko wąskiemu gronu odbiorców (np. społeczności lokalnej). Zdanie poważny pożar wybuchł w Lublinie przy ul. Krakowskie Przedmieście dla mieszkańca Warszawy będzie niezrozumiałe. Warszawiak nie wie, czy ul. Krakowskie Przedmieście znajduje się w centrum miasta, na jego peryferiach, w dzielnicy przemysłowej, czy na osiedlu mieszkaniowym.
Wyczerpuj informacje
[edytuj kod]By poszerzyć informacje sprawdź, co piszą na ten temat inne media, przejrzyj źródła informacji. Wykorzystując wyszukiwarki internetowe (np. www.google.pl, www.yahoo.com, czy www.bing.com), sprawdź, z czym wiąże się dane wydarzenie (jakie jest jego tło).
Wykorzystuj także dane z Wikipedii – mogą być bardzo przydatne we wskazywaniu tła historycznego bieżących wydarzeń.
Pamiętaj! Pod każdym artykułem wypisz źródła informacji, z których korzystałeś przy redagowaniu treści wiadomości. Jeśli nie korzystałeś z żadnych źródeł, a informacje zbierałeś na własną rękę jako ich naoczny świadek, pochwal się tym – skorzystaj z szablonu {{materiał autorski}}.
Cytuj swoje źródło informacji
[edytuj kod]Jeśli podczas przygotowywania materiału rozmawiasz z uczestnikami zdarzenia lub osobami, które mogą ci udzielić informacji, zacytuj je! Napisz Polska wyśle kolejne oddziały do Iraku – powiedział Wikinews minister obrony narodowej, Jan Nowak, jeśli właśnie tych słów użył twój rozmówca.
Pamiętaj! Cytując, nie modyfikuj sensu wypowiedzi. Możesz poprawić błędy stylistyczne twojego rozmówcy, ale nie możesz zmienić znaczenia jego słów.
Przeczytaj też Wikinews:Wiarygodność.
Materiały autorskie
[edytuj kod]Na Wikinews możesz do woli umieszczać materiały autorskie, przygotowane od początku do końca przez ciebie. Jedyny wymóg – zaloguj się jako Wikireporter. Chcesz wiedzieć jak powinien wyglądać materiał autorski? Sprawdź tutaj.
Nie postępuj wbrew prawu
[edytuj kod]Sytuację prawną dziennikarzy reguluje w Polsce prawo prasowe. Podobne akty prawne istnieją także w innych krajach świata. Nie możesz postępować wbrew tym prawom, przekraczać granicy przyzwoitości, zdradzać tajemnic państwowych (chyba, że każe tak interes obywateli), łamać zasad prawa autorskiego i innych praw pochodnych. Ograniczaj się do informacji koniecznych z punktu widzenia dobra ogółu. Jeśli masz wątpliwości, czy zdobywając informacje nie przekroczysz granicy prawa, odpuść sobie.
Depesze
[edytuj kod]Nie należy opierać się w stu procentach na depeszach, bo piszą je ludzie tacy sami jak my. Tworzą taśmowo proste zapisy tego, co się stało.
Np. „Wako, Teksas: jak podaje w niedzielę agencja UPI w szkole podstawowej w miejscowości Waco w Teksasie doszło do strzelaniny. Jak podaje rzecznik miejscowej policji Jimmy Hughes do szkoły wdarł się nieznany jeszcze z nazwiska szaleniec, który zabił z zimną krwią siedem osób, w tym dwóch nauczycieli, ochroniarza i zapewne czterech uczniów. Szkoła została otoczona przez siły specjalne.”.
W zacytowanej „depeszy” podkreślono to, co dziennikarz agencji otrzymał ze źródeł – cała reszta to często nadinterpretacje wynikające z niezbyt dobrej znajomości tematu. Czasami wygląda to tak, że: skoro wiadomość pojawiła się w niedzielę jako „hot” to znaczy, że rzecz miała miejsce tego dnia; rzecznik policji musi być rzecznikiem „miejscowej” policji; jeśli nie podano nazwiska napastnika to jest to „nieznany jeszcze z nazwiska” itd.
Kategoryzacja artykułu
[edytuj kod]Aby odnaleźć artykuł należy go umieścić w odpowiednich kategoriach. Kategorie umieszczamy na samym końcu artykułu. Podstawową kategorią jest data. Gdy na początku artykułu umieścisz datę, np. {{Data|28 czerwca 2009}}, nie musisz umieszczać kategorii z datą na końcu artykułu. Zostanie ona umieszczona automatycznie.
Następnie powinieneś określić, czy dane wydarzenie miało miejsce w kraju, czy za granicą. Jeśli odbyło ono się w Polsce, to należy dodać kategorię Kategoria:Polska, jeśli zaś poza nią to Kategoria:Świat. Następnie należy scharakteryzować region, np. Kategoria:Niemcy czy Kategoria:Podkarpackie. Można też się dodać tzw. kategorię kontynentalną, np. Kategoria:Azja czy Kategoria:Australia i Oceania, jeżeli news dotyczy problemów charakterystycznych dla tych obszarów.
Aby news znalazł się na stronie głównej, to poza kategorią Polska lub Świat, można (w zależności od tego, czy news tego dotyczy) dodać: Kategoria:Społeczeństwo, Kategoria:Kultura i rozrywka, Kategoria:Sport, Kategoria:Gospodarka, Kategoria:Polityka czy Kategoria:Prawo i przestępczość. Kategorie możemy dawać bardziej szczegółowe, np. do konkretnego miasta (ale nie pojedynczego wydarzenia), ponieważ w przyszłości możesz napisać inne newsy związane z tym miastem, czy jakąś inną konkretną dziedziną.