2021-05-16: Rozpoczęto w Polsce badania nad zastosowaniem amantadyny w leczeniu COVID-19

niedziela, 16 maja 2021

SARS-CoV-2 i COVID-19

17 cze 2024: Czytamy naturę 212
29 maj 2024: Thaksin Shinawatra zostanie oskarżony o obrazę monarchii
7 lis 2023: Czytamy naturę 182

Rozpoczęto w Polsce badania nad lekiem poprowadzą też inne ośrodki wchodzące w skład światowego konsorcjum, jego zakończenie jest zaplanowane przez konsorcjum naukowe na 31 maja 2022 roku.

Ustanowione niedawno międzynarodowe konsorcjum^{[uwaga 1]} bada pod kątem użyteczności w leczeniu COVID-19 pewien antywirusowy lek – amantadyna, stosowany powszechnie w neurologii. Substancja ta pomaga hamować infekcję SARS-CoV-2 oraz zapobiegać hospitalizacjom i zgonom. Na temat amantadyny wiemy już coraz więcej. Badania kliniczne nad amantadyną dotyczą obecnie jej działania ochronnego na wczesnym etapie infekcji. Przyczynkiem do utworzenia międzynarodowego konsorcjum badawczego były dotychczasowe polskie badania w tym zakresie.

Przyczynek do badań klinicznych nad amantadyną

Amantadyna jako środek antywirusowy była już wcześniej zatwierdzona i stosowana w walce z wirusem grypy typu A, stosowana jest od ponad 30 lat w leczeniu chorób neurologicznych (przy czym pierwotnie znano tylko jej właściwości przeciwwirusowe). Pobudza wydzielanie neuroprzekaźników i stymuluje mózg przy zaburzeniach, które są też wynikiem COVID-19. Ostatnimi czasy spekulowano o jego analogicznym działaniu w stosunku do wirusa SARS-CoV-2. Liczne doniesienia na temat jej korzystnego wpływu na przebieg COVID-19 u stosujących lek osób ze schorzeniami neurologicznymi takimi jak choroba Parkinsona stały się bodźcem do rozpoczęcia badań klinicznych amantadyny z udziałem pacjentów.

Inicjację prac nad oceną działania ochronnego amantadyny jako wczesnej interwencji w COVID-19, tj. podawanej do piątego dnia infekcji, datuje się na początek bieżącego roku. Miało to miejsce na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie pod kierownictwem prof. dr hab. n. med. Konrada Rejdaka.

	Z obserwacji wynika, że u pacjentów z chorobami leczonymi amantadyną, m.in. parkinsonem czy stwardnieniem rozsianym, dochodzi do zahamowania progresji COVID-19, co pomaga chronić przed jej powikłaniami i poprawiać stan zakażonych.
— wywiad z prof. dr hab. n. med. Konradem Rejdakiem

Badanie kliniczne objęło 200 pacjentów w 8 ośrodkach w Polsce, oszacowany czas trwania to 14½ miesiąca. Deklarowaną datą zakończenia badań jest 31 maja 2022 r. Jest to pierwsze na świecie badanie kliniczne amantadyny – zarejestrowano je w bazie clinicaltrials.gov pod skróconą nazwą „COV-PREVENT”.

Zasadność badań

Mimo powszechnie przeprowadzanych szczepień na COVID-19, nadal potrzebny jest skuteczny lek przeciwwirusowy – szczególnie taki, który można wdrożyć w początkowych fazach infekcji. Obecnie stosowane farmaceutyki nie zawsze zapewniają oczekiwane efektów oraz wywołują niepożądane skutki uboczne. Z tego względu poszukiwania wciąż trwają.

Badania w Danii

Niezależnie od Polski podobne badania rozpoczęto również na Uniwersytecie Kopenhaskim.

Członkowie konsorcjum badawczego

Dzięki zaangażowaniu światowej sławy wirusologa, prof. Mette Rosenkilde'a, doszło do utworzenia międzynarodowego konsorcjum badawczego zrzeszającego 12 ośrodków na świecie. W skład konsorcjum naukowego ds. amantadyny weszły następujące instytucje:

Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego PAN
Uniwersytet Kopenhaski
Uniwersytet Aarhus
duński Region Stołeczny
ViroGates AS
Synklino ApS
Uniwersytet Narodowy im. Kapodistriasa w Atenach
Helleński Instytut Badań nad Sepsą
Uniwersytet Barceloński
Towarzystwo Popierania Rozwoju Nauki im. Maxa Plancka
Katolicki Uniwersytet w Lowanium w Belgii

Nagrody i sponsorzy

Projekt badań nad amantadyną został nagrodzony w ramach konkursu Horizon Europe 2021, który ma być finansowany z funduszy unijnych. Na zlecenie Ministra Zdrowia Adama Niedzielskiego sponsorem badań w Polsce jest Agencja Badań Medycznych.

Inne badania z tej dziedziny

Jednym z badań w tej dziedzinie, potwierdzających bezpośrednie działanie leku, jest m.in. to opisane na łamach „Viruses”. W tracie niego odnotowano iż amantadyna hamowała replikację koronawirusa SARS-CoV-2 w hodowlach komórkowych. Mimo iż efektywne stężenie leku było wyższe od tego osiąganego przy terapii doustnej, autorzy zakładają, iż można je łatwo osiągnąć w nabłonku oddechowym, podając środek miejscowo w formie roztworu do nosa lub inhalacji.

W innym badaniu, z początku maja poddano analizie wyniki leczenia COVID-19 za pomocą amantadyny w grupie 55 pacjentów w wieku ok. 56 lat, głównie płci męskiej. Przeprowadzili ją polscy naukowcy z kilku krajowych ośrodków wraz z badaczem meksykańskim, osiągając obiecujące wyniki.

Dotychczasowe wyniki badań

Na obecnym etapie badań stwierdza się iż amantadyna^{[uwaga 2]} wykazuje skuteczność z prewencji hospitalizacji i zgonów z powodu zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2.

	W ciągu 48 godzin od podania pierwszej dawki amantadyny osiągnięto kliniczną stabilizację u 91 proc. chorych, po czym następowała dalsza poprawa ich stanu. Wszyscy pacjenci doświadczyli remisji COVID-19, a 93% nie wymagało leczenia szpitalnego.
— wywiad z prof. dr hab. n. med. Konradem Rejdakiem

Wśród pacjentów 64% z nich cierpiało z powodu chorób współistniejących, a u 53% zdiagnozowano zapalenie płuc. Żaden z nich nie umarł na skutek infekcji, a tylko 4 wymagało hospitalizacji.

Dalsze kierunki badań

Do ustalenia przez konsorcjum pozostają:

schematy terapii
efektywność terapii
bezpieczeństwo terapii dla chorych

Uwagi

↑ W skład tego konsorcjum wchodzi Uniwersytet Medyczny w Lublinie oraz 11 innych ośrodków naukowych i medycznych na świecie.
↑ Pełną nazwą tego związku leczniczego jest „amantadyna HCL”.

Źródła

Anna Rokicka-Żuk – Amantadyna hamuje COVID-19! Rozpoczęte w Polsce badania nad lekiem poprowadzą też inne ośrodki wchodzące w skład światowego konsorcjum – gk24.pl, 13 maja 2021, 15:22

Podziel się artykułem ze znajomymi w serwisach społecznościowych

[1] W skład tego konsorcjum wchodzi Uniwersytet Medyczny w Lublinie oraz 11 innych ośrodków naukowych i medycznych na świecie.

[2] Pełną nazwą tego związku leczniczego jest „amantadyna HCL”.

[uwaga 1]

[uwaga 2]