Paulina Matysiak złożyła interpelację ws. suwerenności cyfrowej Polski

czwartek, 21 listopada 2024

19 listopada 2024 roku do ministra cyfryzacji Krzysztofa Gawkowskiego wpłynęła interpelacja ze strony posłanki Pauliny Matysiak, w którym polityczka zapytała się o kwestie dotyczące obecności polskiej administracji publicznej w mediach społecznościowych, neutralności technologicznej czy suwerenności cyfrowej.

Dokładna treść interpelacji na czas publikacji na polskim Wikinews nie jest znana. Interpelacja, o której mowa, nosi numer 6473.

Treść

sobota, 30 listopada 2024

Co najmniej od 28 listopada treść interpelacji dostępna jest na stronie sejmu.

Szanowny Panie Ministrze,

obecnie wiele urzędów, ministerstw oraz innych jednostek administracji publicznej korzysta z komercyjnych platform społecznościowych, takich jak Facebook, X (dawniej Twitter), YouTube czy Instagram, aby komunikować się z obywatelami oraz publikować oficjalne informacje. Jednak brak jednoznacznych ram prawnych oraz strategii w tej dziedzinie rodzi poważne wątpliwości i szereg pytań.

Eksperci wskazują na brak podstawy prawnej dla obecności administracji publicznej w mediach społecznościowych, mimo że jej funkcjonowanie uwzględniane jest w innych przepisach, np. w ustawie o dostępności cyfrowej. Brak neutralności technologicznej sprawia, że administracja publiczna faworyzuje konkretne, komercyjne platformy, często zagraniczne, co prowadzi do sytuacji, w której krytyczne informacje są publikowane na portalach kontrolowanych przez prywatne podmioty. Było to widoczne w trakcie powodzi we wrześniu 2024 r., gdy samorządy często wykorzystywały platformy takie jak Facebook do komunikacji kryzysowej, a portal zbierający aktualne informacje dla powodzian został uruchomiony dopiero tydzień po ostrzeżeniu meteorologicznym IMGW. Skrajnym przykładem jest przypadek stanu wyjątkowego na granicy polsko-białoruskiej w roku 2021, kiedy po wykorzystaniu konstytucyjnego środka ograniczenia wolności działania mediów jedynym miejscem publikacji materiałów wideo pochodzących z polskiej strony granicy był nieoznaczony jako zweryfikowany profil Straży Granicznej na Twitterze, bez równoległej publikacji na stronach internetowych Straży Granicznej. Takie działanie budzi zastrzeżenia z punktu widzenia suwerenności cyfrowej oraz ochrony danych osobowych obywateli.

Kwestia suwerenności cyfrowej jest szczególnie istotna, gdyż korzystanie z platform takich jak Facebook czy X (Twitter) wymaga zgody na przetwarzanie danych osobowych przez podmioty mające siedzibę poza Unią Europejską. W zależności od platformy dostęp do informacji może wymagać też rejestracji na niej. Tymczasem istnieją otwarte standardy, takie jak protokół ActivityPub rekomendowany przez organizację W3C, które mogłyby stanowić alternatywę dla komercyjnych rozwiązań, zapewniając większą neutralność technologiczną oraz kontrolę nad danymi. Przykłady takich rozwiązań można znaleźć m.in. w Holandii, Niemczech czy we Francji, a także na poziomie Komisji Europejskiej, gdzie wdrażane są serwery rozwiązań wykorzystujących protokół ActivityPub, takich jak Mastodon, umożliwiające komunikację instytucji publicznych w sposób niezależny od konkretnych platform komercyjnych.

Możemy już teraz zaobserwować pewne inicjatywy w Polsce, które wskazują na rosnącą potrzebę uniezależnienia administracji publicznej od zagranicznych platform społecznościowych. Przykładem jest tutaj chociażby gmina Stary Sącz, która w miejsce YouTube’a zaczęła wykorzystywać PeerTube do publikowania nagrań z sesji rady miejskiej. Brak spójnej polityki i regulacji w tej dziedzinie sprawiają jednak, że działania te mają charakter fragmentaryczny i mogą nie być wystarczające, aby zapewnić pełną ochronę suwerenności cyfrowej oraz neutralności technologicznej.

W związku z powyższym, działając na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 907), proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

Czy Ministerstwo Cyfryzacji planuje stworzenie ram prawnych dla obecności administracji publicznej w mediach społecznościowych? Jakie mogłyby być główne założenia tych regulacji?
Jakie działania podejmuje rząd, aby zapewnić neutralność technologiczną?
Czy rozważane są rozwiązania publikacji treści na otwartych standardach, takich jak ActivityPub?
Jakie środki są przewidywane dla ochrony suwerenności cyfrowej?
Czy rząd planuje wdrożenie własnej infrastruktury opartej na otwartych protokołach?
Czy Ministerstwo Cyfryzacji prowadzi analizę ryzyka publikacji kluczowych informacji na platformach zagranicznych?
Czy ministerstwo rozważa wprowadzenie standardu publikacji informacji publicznych na stronach urzędów i w mediach społecznościowych?
Czy rząd zamierza ograniczyć korzystanie z komercyjnych platform społecznościowych w kampaniach reklamowych administracji publicznej?

Z wyrazami szacunku

Paulina Matysiak

Posłanka na Sejm RP

Źródła

Paulina Matysiak – Interpelacja nr 6473 – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji, 19 listopada 2024
Paulina Matysiak – Interpelacja nr 6473 – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji, 19 listopada 2024