Wikinews:Wikitargowisko
Gdy Wikinews coraz mniej staje się serwisem, gdzie pisze się wiadomości, a coraz bardziej staje się miejscem kopiowania tekstów napisanych gdzie indziej, niebezpieczeństwem staje się zamiana Wikinews w Wikitargowisko – miejsce, gdzie w chaosie sprzedawców krzyczących każdy co innego, w różnych językach zachwalających swoje tandetne towary, ciężko wyłowić coś wartościowego. Symboliczne targowisko to bezładna zbieranina niezwiązanych ze sobą importowanych ze Wschodu towarów wątpliwej często jakości – Wikinews musi uważać, by nie stać się zbiorem newsów z metką "made in China".
Wikitargowisko to Wikinews czarnej przyszłości – przyszłości, która nie musi nastąpić, ale przyszłości, która może się ziścić. To serwis, gdzie użytkowników jest mało, starzy odeszli zniechęceni lub z braku czasu a nowi postanowili, że uczynią z Wikinews jak największe źródło informacji, porównywalne z czołowymi portalami – zapominając w biegu ku temu celowi o samej zawartości serwisu. Serwis tworzony przez ludzi, którzy myślą, że pracę dużych zespołów zawodowców na wielkich portalach może zastąpić kopiowanie tekstów z wielu źródeł. W Wikinews z „dark future” ludzie nie edytują zbytnio artykułów; artykuł ma średnio 1,5 edycji: pierwsza to jego skopiowanie, ewentualna druga to poprawa błędów ortograficznych lub wstawienie linku zewnętrznego, wreszcie ewentualna trzecia to najczęściej revert spamu.
Ponieważ w tych mrocznych Wikinews ciągle brakuje rąk do pracy, jego użytkownicy kopiują artykuły nawet ich nie czytając. Być może robi to nawet specjalny bot.
Stowarzyszone serwisy, z których Wikinews niewesołej przyszłości bierze newsy, są tworzone przez amatorów bez doświadczenia dziennikarskiego. Serwisy te nie mają na celu zachowania neutralności, a ponieważ nikt nie ma czasu poprawiać ich tekstów, artykuły na mrocznych Wikinews prezentują często nachylenie ku określonemu punktowi widzenia. Autorzy tekstów na stowarzyszonych serwisach nie mają pojęcia o zasadach Wikinews, zresztą zapewne o Wikinews nigdy nie słyszeli. Dlatego piszą często teksty prezentujące głównie ich własne poglądy na opisywane rzeczy, wyrażają własne sympatie i antypatie, uznają mnóstwo rzeczy za „oczywiste”, piszą, że „niestety” coś się zdarzyło. Zawierają w artykułach swoje często nieuzasadnione przypuszczenia i przewidywania, podają niesprawdzone informacje i plotki, często sami kopiują jeszcze inne wiadomości nie rozumiejąc, o czym piszą. Wszystko to trafia potem na mroczne Wikinews. Sekcja „Źródła” staje się martwa – jest w nich link do stowarzyszonego serwisu, ale on sam nie podaje źródeł; nie sposób zweryfikować, czy informacje z artykułu są prawdziwe, porównać różne wersje wydarzeń. Dalszą konsekwencją braku źródeł jest częste przemycanie Naruszeń Praw Autorskich, gdyż często to właśnie stowarzyszone serwisy łamią prawa autorskie, świadomie lub nieświadomie. Być może nie wiedzą, że tłumacząc artykuł ze strony BBC albo kopiując depeszę PAP, również łamią prawo.
Nawet gdy tekst nie łamie praw autorskich, zazwyczaj mówi dokładnie to samo, co inne newsy w popularnych serwisach, nie dostarczając głębszej analizy tematu. Większość artykułów zamyka się w 4–5 zdaniach.
Na Wikitargowisku newsy tworzą luźno związane ze sobą wyspy. Ponieważ kopiowane informacje pochodzą często z portali tematycznych, są one pisane tak, jakby tematyka tych serwisów była najważniejsza na świecie. Zdarza się kopiowanie informacji, które dla czytelnika Wikinews nie ma żadnego znaczenia, bo jest interesująca i zrozumiała tylko dla bardzo wąskiej grupy fascynatów danej dziedziny. Teksty są pisane żargonem właściwym dla danej tematyki a niezrozumiałym dla czytelnika, pisane „do kumpli”, być może zawierają też pozdrowienia dla osób wymienionych w artykule, które redaktor serwisu stowarzyszonego zna osobiście; mogą być nawet pisane w pierwszej osobie w formie bardziej właściwej dla blogu lub felietonu. Ponieważ newsy są przenoszone bez planu, zdarza się, że news odnosi się do poprzedniej wiadomości, która jest na stowarzyszonym serwisie, ale już nie na Wikinews.
W dekadenckich Wikinews jest coraz mniej grafik, bo w serwisach stowarzyszonych przy artykułach nie ma grafik albo są to grafiki nie na wolnych licencjach. Grafik z Commons nikt nie dodaje, bo zajmuje to zbyt dużo czasu, który można przecież poświęcić na skopiowanie kolejnych artykułów. Zresztą znalezienie grafik na Commons jest prawie niemożliwe, bo z gąszczu setek ładowanych codziennie plików nie sposób wyłowić te dotyczące aktualnych wydarzeń a grafiki, które mogą być przydatne, są ładowane z opóźnieniem jednego lub kilku dni, bez opisu i z niezrozumiałą nazwą. W ogóle nie zdarzają się nagrania audio i wideo.
Ponieważ autorzy z serwisów stowarzyszonych są najczęściej amatorami bez żadnego doświadczenia, w ich artykułach pełno jest błędów ortograficznych, interpunkcyjnych i logicznych. Wikireporterzy mrocznej przyszłości nie mają czasu, lub, co gorsza, nie potrafią ich znaleźć i usunąć.
Serwisy stowarzyszone szukają taniej sensacji. Na mrocznych Wikinews pełno jest artykułów o mylących tytułach („Polki mistrzyniami Europy” w dniu mistrzostw w siatkówce, gdy artykuł mówi o mistrzostwach w przeciąganiu liny) lub tytułach niejasnych („Smith mistrzem Europy”).
Dekadenckie Wikinews są pełne materiałów reklamujących, świadomie lub nieświadomie. Coraz więcej jest materiałów plotkarskich. Z powodu braku aktywności użytkowników, Wikireporterzy zdecydowali się na zezwolenie na wpisywanie komentarzy do wiadomości na stronach dyskusji. Wikinews stało się miejscem wulgarnych, prymitywnych komentarzy w stylu WP.
Materiałów autorskich praktycznie nie ma, nikt już nie wymienia Wikinews omawiając problem dziennikarstwa obywatelskiego. Mroczne Wikinews nawet o projektach Fundacji Wikimedia pisze w 4–5 zdaniach, kopiując plotki powtarzane przez serwisy stowarzyszone. W ten sposób znikł ostatni powód, dla którego inne serwisy informacyjne korzystały z wiadomości Wikinews; nikt szanujący się nie cytuje już polskich Wikinews, nie wrzuca też linków do Wikinews na serwisy typu Digg czy Wykop, gdyż mroczne Wikinews pisze dokładnie to samo, co dziesiątki innych serwisów informacyjnych, jedynie z większą ilością błędów i z drugiej ręki a więc mniej wiarygodnie. Dodatkowo, z powodu zastoju w rozwoju oprogramowania, poruszanie się po Wikinews jest niewygodne i anachroniczne w porównaniu z innymi serwisami, stosującymi tagi i zaawansowane wyszukiwanie. Wikinews czarnej przyszłości stało się jedynie dostarczycielem treści do tworzonych przez spammerów witryn do pozycjonowania stron.
Wikipedia ignoruje Wikinews, wikipedyści tworzą artykuły prasowe na Wikipedii, tworzą hasła z dziennymi skrótami informacji, na Wikipedii prowadzą relacje na żywo z wyścigów kolarskich. Było kilka tarć spowodowanych kopiowaniem wbrew licencji tekstów z Wikipedii do Wikinews. Nikt nie myśli o prostowaniu błędnych informacji medialnych o Wikipedii przez pisanie artykułów na Wikinews.
Konkluzja
[edytuj kod]
Nie pomagaj w budowaniu mrocznych Wikinews, nie rób z siebie robota z palcami przyspawanymi do klawiszy Ctrl, C, V. Odkryj na nowo przyjemność edytowania, przypomnij sobie, jak to było, gdy wykonałaś/-eś pierwszą edycję na Wikinews/Wikipedii, gdy ukończyłaś/-eś pierwsze swoje hasło. Tworzenie artykułów jest jak odkrywanie nowych lądów, jak zdobywanie dziewiczych szczytów – najlepiej smakuje, gdy samemu dojdzie się do wszystkiego, gdy nie wylądujesz tam helikopterem z ekipą wynajętych pomocników.
Jeśli tu jesteś, to znaczy, że nie jesteś szarym człowiekiem; ale umysł tak jak mięśnie – wymaga ćwiczeń do zachowania sprawności. Bądź niezależny, nie myśl tak jak inni, nie bądź leniwy, nie przyjmuj bezkrytycznie wiadomości, nie powielaj schematów myślenia z innych artykułów prasowych. Niech każdy twój artykuł będzie dziełem, efektem samodzielnej pracy, wysiłku umysłowego, pracowitego kompilowania wielu źródeł, wyszukiwania w innych miejscach i dopisywania informacji, które inni pomijają.
To, że napiszesz mniej, nie znaczy, że Wikinews upadnie. Pomyśl: jeśli 20 osób pisałoby jeden długi artykuł na tydzień, codziennie Wikinews miałoby średnio niemal 3 porcje solidnego dziennikarstwa, które mogłyby wyróżnić Wikinews w oczach czytelników, które można by przesłać na serwisy typu Digg lub Wykop.
Szukaj informacji, które pomijają wielkie portale; pisz o sprawach, które są niecodzienne; pisz to, co sprawia ci przyjemność a nie to, co inni chcieliby widzieć. Szukaj ciekawostek na serwisie Slashdot, na zagranicznych serwisach informacyjnych, w materiałach autorskich innych edycji Wikinews. Wyjdź z domu, zrób materiał autorski.
Przede wszystkim spoglądaj krytycznie na teksty, pamiętaj o zasadach na jakich działa ten projekt: neutralny punkt widzenia i szanowanie praw autorskich. Korzystaj ze wszystkich źródeł informacji, ale nie przyjmuj ich bezkrytycznie, szczególnie gdy tworzysz artykuł.