Jawność wynagrodzeń w ogłoszeniach o pracę – trwają konsultacje projektu ustawy

piątek, 13 grudnia 2024

Do 5 stycznia 2025 roku można wziąć udział w konsultacjach projektu ustawy dotyczącego jawności wynagrodzeń w ogłoszeniach o pracę.

5 grudnia 2024 roku na sejmowej platformie do konsultacji projektów poselskich pojawił się projekt zmian w Kodeksie pracy dotyczący jawności wynagrodzeń. Proponowane przepisy mają zwiększyć transparentność wynagrodzeń, przeciwdziałać dyskryminacji płacowej i ułatwić pracownikom podejmowanie świadomych decyzji zawodowych.

Projekt ustawy złożyła grupa posłów Koalicji Obywatelskiej. Upoważnionym do reprezentowania zgłaszających został Witold Zembaczyński. Do 13 grudnia wpłynęło 60 ankiet w ramach konsultacji.

Według projektu pracodawcy będą zobowiązani do podawania widełek płacowych (minimalnej i maksymalnej kwoty wynagrodzenia) w każdym ogłoszeniu o pracę. Według Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska obecnie informacje o wynagrodzeniach są rzadkością w ofertach pracy, co powoduje niepotrzebne zamieszanie i frustrację kandydatów. Pracownicy zyskają także prawo do otrzymania od pracodawcy informacji na temat średnich płac w firmie dla osób wykonujących tę samą lub równorzędną pracę, z podziałem na płeć. Pracodawca będzie musiał udzielić odpowiedzi w ciągu 14 dni w formie papierowej lub elektronicznej. Pracodawcy nie będą mogli zakazywać pracownikom ujawniania swojego wynagrodzenia. Jak Zaznacza Sieć do tej pory kwestie płac były często owiane tajemnicą, co utrudniało pracownikom porównanie swojej sytuacji z kolegami z pracy.

Ponadto firmy zatrudniające powyżej 50 pracowników będą musiały ujawniać kryteria, na podstawie których ustalają poziomy wynagrodzeń i ich wzrost. Kryteria te mają być obiektywne i neutralne pod względem płci, aby zapewnić równość płacową. Niepublikowanie wymaganych informacji w ogłoszeniach o pracę lub oferowanie wynagrodzenia niższego niż zadeklarowane będzie traktowane jako wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym. Pracodawcy, którzy złamią przepisy, będą musieli liczyć się z grzywną od 1 000 do 30 000 zł.

	Wynagrodzenia to w Polsce temat tabu. Polityki różnych organizacji w tym zakresie są często nietransparentne lub arbitralne, a ze względów kulturowych bardzo rzadko możliwa jest rozmowa między samymi pracownikami na ten temat. Rekruterzy i pracodawcy uznają często pytanie dotyczące wynagrodzenia, jednej z podstawowych dla poszukującej zatrudnienia osoby kwestii, za przejaw braku kultury, roszczeniowości albo arogancji. W przeciwieństwie do wielu państw członkowskich Unii Europejskiej w Polsce nie przyjęły się ani zwyczajowe, ani prawne środki rozpowszechniania informacji o wynagrodzeniach. Inaczej niż np. w Wielkiej Brytanii, w publikowanych (najczęściej w internecie lub prasie) ofertach pracy nie ma prawie nigdy choćby orientacyjnych informacji na temat proponowanego wynagrodzenia. W odróżnieniu od państw skandynawskich, obywatele Polski nie mogą uzyskać drogą urzędową informacji o zarobkach innych osób (opracowanych np. na podstawie zeznań podatkowych). W efekcie newralgiczna kwestia zarobków staje się przedmiotem podejrzeń i konfliktów. Brak informacji o proponowanym wynagrodzeniu w ofertach pracy uderza szczególnie mocno w najbardziej narażone na nierówne i dyskryminacyjne traktowanie grupy zatrudnionych: młodych pracowników oraz kobiety. Młodzi pracownicy wchodzący na rynek pracy mają niewiele wiarygodnych źródeł, z których mogą czerpać informacji o wynagrodzeniach, a brak doświadczenia nie pozwala im na uczciwą ocenę, czy proponowana kwota na danym stanowisku jest właściwa. Kobiety natomiast, w dalszym ciągu zarabiające mniej niż mężczyźni na tych samych stanowiskach, nie mogą przewidzieć, czy ze względu na płeć oferta wynagrodzenia składana im przez pracodawcę jest po fakcie zaniżana.
— Fragment uzasadnienia projektu.

Wśród skutków społecznych wprowadzenia ustawy wskazano zmniejszenie ryzyka dyskryminacji płacowej, poprawę wydajności procesów rekrutacyjnych oraz podejmowanie bardziej świadomych decyzji przez pracowników podczas zawierania umów o pracę. Dodatkowo ustawa ma przeciwdziałać oferowaniu pracy za wynagrodzeniem poniżej ustalonej płacy minimalnej.

Autorzy projektu przewidzieli 6-miesięczny okres przejściowy na dostosowanie się pracodawców do nowych wymagań.

Źródła

Artykuł wykorzystuje materiał pochodzący z tekstu „Jawność wynagrodzeń – trwają konsultacje projektu ustawy”, którego autorem jest Marzena Błaszczyk, opublikowanego w serwisie siecobywatelska.pl na licencji CC BY 4.0 (więcej informacji).

Linki zewnętrzne