Onet: Kulisy utraty 1,6 mld zł ze spółki Orlenu OTS

poniedziałek, 29 kwietnia 2024

Onet.pl ujawnił, co doprowadziło do straty przez szwajcarską spółkę Orlenu, Orlen Trader Switzerland 1,6 mld zł. Okazało się, że służby wewnętrzne ostrzegały Orlen o szefie OTS Samerze O. Ówczesny szef Orlenu Daniel Obajtek zlekceważył jednak informacje. Miliardowe straty spółki ujawniono po zmianie władzy, kiedy Obajtek nie był już prezesem Orlenu.

Orlen Trader Switzerland

10 kwietnia Orlen poinformował o korekcie swoich akcji o 1,6 mld zł z powodu OTS, co oznacza stratę właśnie o tą kwotę. Miesiąc wcześniej o szwajcarskiej spółce Orlenu mówił premier Donald Tusk:

Jest taka spółka OTS, założona przez Orlen mimo ostrzeżeń

kierowanych pod adresem członków rządu Mateusza Morawieckiego. Jeżeli chodzi o charakter działalności i obsadę tej spółki, nie zdecydowano się na skuteczną interwencję. Istnieją uzasadnione obawy, że w związku z działalnością tej spółki Polska będzie narażona na bardzo poważne kłopoty.

Strata 1,6 mld zł

Strata była spowodowana płaceniem za dostawy ropy z Wenezueli przez OTS. Dostawy nigdy jednak nie dotarły, a wpłacone zaliczki przepadły. Pośrednikiem tranzakcji z Dubaju okazał się 25-letni Chińczyk.

Tymczasem jeszcze przed powstaniem OTS w sierpniu 2022 służby wielokrotnie ostrzgały władze Orlenu o spółce. Przykładowo w maju 2022 wewnętrzna komórka Orlenu – Biura Kontroli i Bezpieczeństwa – ostrzega Orlen, że OTS może posłużyć do obrotu ropą z krajów objętych emgargiem, jak na przykład Iran.

Libańczyk Samer A. i jego niejasna przeszłość

Służby mają także wątpliwości co do szefa spółki, Samera A. pochodzącego z Libanu. Ma on być powiązany z organizacją terrorystyczną Hezbollah, która jest finansowana przez Iran, a także obracać ropą z tego kraju. Jak się okazało później, Samer A. miał być także zamieszany w wyłudzenia podatkowe.

Dodatkowo kontrolerzy podkreślają nieprawidłowości jeśli chodzi o ogromne płace w spółce dla kierownictwa, które są ustalane według szwajcarskich średnich na podobnych stanowiskach.

Później w raporcie autorzy wskazują, że założenie spółki może być niezgodne ze statutem Orlenu:

"Istnieje potencjalne ryzyko, że nie jest to projekt ekonomicznie uzasadniony z punktu widzenia biznesowego, ale umotywowany innymi przesłankami, które mogą świadczyć o materializowaniu się ryzyka nadużyć.

Prowadzi to do konkluzji, w której BKiP nie rekomenduje utworzenia Orlen Trader Switzerland. Raport został jednak zignorowany przez władze PKN Orlen.

Raport zignorowany przez najważniejsze osoby w państwie

Już po utworzeniu OTS rapot przesłano również do najważniejszych osób w państwie, czyli premiera, ministrów i szefów służb państwowych. W piśmie autorzy jako pomysłodawcę wskazują ówczesnego wiceprezesa Orlenu Michała Roga:

M. Róg doprowadził do zatrudnienia wymienionych pomimo negatywnych opinii w tym zakresie ze strony służb specjalnych. W ostatnim czasie M. Róg nakazał przeniesienie niektórych operacji z Biura Handlu Międzynarodowego do szwajcarskiej spółki, w której nie ma nadzoru nad kontrahentami.

Z kolei o szefie spółki Samerze A. piszą, że jest to:

Libańczyk powiązany z organizacją Hezbollah, podejrzewany o udział w omijaniu międzynarodowych sankcji nałożonych na Iran (sprzedaż ropy irańskiej jako pochodzącej z Jemenu).

Odpowiedź Obajtka

Onet postanowił o sprawę zapytać byłego szefa Orlenu, Daniela Obajtka. W odpowiedzi na pytania dot. spółki OTS i jej powołania wbrew rekomendacjom służb, a także defraudacji 1,6 mld zł Obajtek napisał:

Decyzja o powołaniu spółki OTS została podjęta przez cały, 11-osobowy zarząd ORLENU, po przeprowadzeniu szczegółowych analiz oraz według procedury zgodnej z obowiązującym w spółce ładem korporacyjnym. Proces powoływania spółki OTS trwał rok. Jako zarząd kierowaliśmy się chęcią wyeliminowania pośredników. Przyjętą normą jest, że duże koncerny również posiadają swoje spółki traderskie.

Obajtek odpowiedział również na zarzuty kierowane wobec Michała Roga:

Czuję się uprawniony, aby jednoznacznie stwierdzić, że zawarte w piśmie insynuacje nie zostały poparte żadnymi dowodami. Oceniam zawarte w piśmie »argumenty« jako działania nakierowane pośrednio na wiceprezesa Michała Roga, a bezpośrednio wymierzone w moją osobę, a w konsekwencji w żywotne interesy państwa polskiego, co wydaje się nieobliczalne w konsekwencjach, również w aspekcie agresji zbrojnej Rosji na Ukrainę.

Źródła

Jacek Harłukowicz – Daniel Obajtek i jego człowiek z Hezbollahu. Ujawniamy, jak z Orlenu zniknęło ponad 1,5 mld zł – Onet.pl, 29 kwietnia 2024
Radosław Opas – Gorąco wokół Obajtka. Ujawnili kulisy zniknięcia ponad 1,5 mld zł – WP Wiadomości, 29 kwietnia 2024
"Wysokie ryzyko defraudacji" i człowiek podejrzany o kontakty z Hezbollahem. Obajtek nie posłuchał – TVN24 Biznes, 29 kwietnia 2024
Nowe ustalenia ws. wielkiej straty Orlenu. "Daniel Obajtek i jego człowiek z Hezbollahu" – Tok FM, 29 kwietnia 2024