MEN podało propozycję zmiany lektur

środa, 14 lutego 2024

13 lutego 2024 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej przedstawiło propozycję nowej listy lektur.

W trakcie czwartkowego posiedzenia sejmu Barbara Nowacka przyznała, że polska szkoła musi nadążać za XXI wiekiem, stąd potrzebne zmiany w kanonie lektur, nad którymi pracuje zespół ekspercki. Podkreśliła, że obecnie na liście lektur nie ma żadnej książki, która powstała w XXI wieku.

Na swojej stronie MEN napisało: Prekonsultacje potrwają do 19 lutego 2024 r. Zachęcamy ekspertów, nauczycieli, rodziców, uczniów do przesyłania własnych opinii, spostrzeżeń oraz sugestii do propozycji ograniczenia wymagań w podstawie programowej.

Według przewidywań MEN propozycje rozporządzeń w kwietniu trafi do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych, natomiast w czerwcu zostaną podpisane przez Ministra.

Propozycja zmian[edytuj | edytuj kod]

Klasy 4-6[edytuj | edytuj kod]

Książki czytane w całości:[edytuj | edytuj kod]

Jan Brzechwa, „Akademia Pana Kleksa”
Janusz Christa, „Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks)”
Clive Staples Lewis, „Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa”
Ferenc Molnár, „Chłopcy z Placu Broni”
John Ronald Reuel Tolkien, „Hobbit, czyli tam i z powrotem”

Krótkie utwory literackie, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie[edytuj | edytuj kod]

René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, „Mikołajek” (wybór opowiadań)
Ignacy Krasicki, wybrane bajki
Adam Mickiewicz, „Pani Twardowska”, „Pan Tadeusz” (fragmenty)
Henryk Sienkiewicz, „W pustyni i w puszczy” (wybrane fragmenty)
Józef Wybicki, „Mazurek Dąbrowskiego”
wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, o Syzyfie, o Demeter i Korze, o Dedalu i Ikarze, o Heraklesie, o Tezeuszu i Ariadnie
Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o talentach, o miłosiernym Samarytaninie
wybrane podania i legendy polskie, w tym o Lechu, o Piaście, o Kraku i Wandzie
wybrane baśnie polskie i europejskie, w tym: „Kopciuszek” Charlesa Perraulta, „Bajka o rybaku i rybce" Aleksandra Puszkina
wybrane wiersze Jana Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Jana Twardowskiego

Klasy 7-8[edytuj | edytuj kod]

Książki czytane w całości:[edytuj | edytuj kod]

Charles Dickens, "Opowieść wigilijna"
Aleksander Fredro, "Zemsta"
Aleksander Kamiński, "Kamienie na szaniec"
Adam Mickiewicz, "Dziady część II"
Antoine de Saint-Exupéry, "Mały Książę"
Juliusz Słowacki, "Balladyna"

Krótkie utwory literackie, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie[edytuj | edytuj kod]

Jan Kochanowski, wybór fraszek, wybrana pieśń, i treny VII i VIII
Adam Mickiewicz, "Świtezianka", wybrany utwór z cyklu "Sonety krymskie", "Pan Tadeusz" (wybrane fragmenty, inne niż omawiane w klasach IV–VI)
Sławomir Mrożek, "Artysta"
Henryk Sienkiewicz, "Latarnik"
Melchior Wańkowicz, "Tędy i owędy" (wybrany reportaż)
wybrane wiersze poetów wskazanych w klasach IV–VI, a ponadto Zbigniewa Herberta, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Stanisława Barańczaka, Bolesława Leśmiana, Wisławy Szymborskiej, Kazimierza Wierzyńskiego, Jana Lechonia i aforyzmy Stanisława Jerzego Leca

Liceum i technikum – zakres podstawowy[edytuj | edytuj kod]

Lektury obowiązkowe[edytuj | edytuj kod]

Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana
Jan Parandowski, "Mitologia", część I: Grecja
Homer, "Iliada" (fragmenty)
Sofokles, "Antygona"
Horacy, wybrane utwory
"Bogurodzica", "Lament świętokrzyski" (fragmenty), "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" (fragmenty)
"Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu" (fragmenty)
"Pieśń o Rolandzie" (fragmenty)
Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; tren IX, X, XI, XIX; "Odprawa posłów greckich"
Piotr Skarga, "Kazania sejmowe" (fragmenty)
wybrane wiersze następujących poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński
William Szekspir, "Makbet"
Molier, "Skąpiec"
Ignacy Krasicki, "Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry"
Franciszek Karpiński, wybór sielanek i liryki religijnej
Adam Mickiewicz, 'Oda do młodości"; wybrane ballady, w tym "Romantyczność"; wybrane sonety z cyklu "Sonety krymskie" oraz inne wiersze, "Dziady" cz. III
Juliusz Słowacki, "Kordian"; wybrane wiersze, w tym "Grób Agamemnona" (fragmenty), "Testament mój"
Cyprian Kamil Norwid, wybrane wiersze
Bolesław Prus, "Lalka"
Eliza Orzeszkowa, "Gloria victis"
Henryk Sienkiewicz, "Potop"
Adam Asnyk, wybór wierszy
Fiodor Dostojewski, "Zbrodnia i kara"
wybrane wiersze następujących poetów: Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff
Stanisław Wyspiański, "Wesele"
Stefan Żeromski, "Przedwiośnie"
Witold Gombrowicz, "Ferdydurke" (fragmenty)
wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Józef Czechowicz, Krzysztof Kamil Baczyński
Tadeusz Borowski, "Proszę państwa do gazu"
Gustaw Herling-Grudziński, "Inny świat" (fragmenty)
Hanna Krall, "Zdążyć przed Panem Bogiem"
wybrane wiersze następujących poetów: Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, wybrane wiersze, w tym z tomów "Pan Cogito" oraz "Raport z oblężonego Miasta", Halina Poświatowska, Stanisław Barańczak
Albert Camus, "Dżuma"
George Orwell, "Rok 1984"
Sławomir Mrożek, "Tango"
Marek Nowakowski "Górą 'Edek'" (z tomu "Prawo prerii")
Andrzej Stasiuk, "Miejsce" (z tomu "Opowieści galicyjskie")
Olga Tokarczuk, "Profesor Andrews w Warszawie" (z tomu "Gra na wielu bębenkach")
Ryszard Kapuściński, "Podróże z Herodotem" (fragmenty)
powojenna piosenka literacka - wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego, Wojciecha Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej

Liceum i technikum – poziom rozszerzony[edytuj | edytuj kod]

Lista lektur:[edytuj | edytuj kod]

Homer, "Odyseja"
Arystoteles, "Poetyka" (fragmenty), "Retoryka" (fragmenty)
Platon, "Państwo" (fragmenty
Dante Alighieri, "Boska komedia" (fragmenty)
Michel de Montaigne, "Próby" (fragmenty)
Jan Kochanowski, "Treny" (jako cykl poetycki); "Odprawa posłów greckich"
Jan Andrzej Morsztyn, wybrane wiersze
William Szekspir, "Hamlet"
wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej
Zygmunt Krasiński, "Nie-Boska komedia"
Cyprian Kamil Norwid, "Bema pamięci żałobny rapsod", "Fortepian Szopena", "Czarne kwiaty" (fragmenty)
realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, "Ojciec Goriot" lub Charles Dickens, "Klub Pickwicka", lub Mikołaj Gogol, "Martwe dusze", lub Gustaw Flaubert, "Pani Bovary")
Stanisław Wyspiański, "Noc listopadowa"
wybrane wiersze następujących poetów: Jan Lechoń, Julian Przyboś
Franz Kafka, "Proces" (fragmenty)
Michaił Bułhakow, "Mistrz i Małgorzata"
Stanisław Ignacy Witkiewicz, "Szewcy"
Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu "Sklepy cynamonowe"
wybrane wiersze następujących poetów: Czesław Miłosz, "Traktat moralny" (fragmenty), Jarosław Marek Rymkiewicz
Tadeusz Konwicki, "Mała Apokalipsa"
Janusz Głowacki, "Antygona w Nowym Jorku"
Jacek Dukaj, "Katedra" (z tomu W kraju niewiernych); 23) Antoni Libera, "Madame"
wybrane eseje następujących autorów:, np. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta, Zygmunta Kubiaka

Szkoła branżowa – pierwszy stopień[edytuj | edytuj kod]

Lektury obowiązkowe:[edytuj | edytuj kod]

Biblia, fragmenty: Księga Rodzaju, Księga Hioba
Jan Parandowski, "Mitologia", cz. I Grecja - mity nieomawiane w szkole podstawowej
Homer, "Iliada" (fragmenty)
Sofokles, "Antygona"
"Bogurodzica"
"Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" (fragmenty)
"Pieśń o Rolandzie" (fragmenty)
Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II
wybrane wiersze: Mikołaj Sęp-Szarzyński
Molier, "Skąpiec"
Ignacy Krasicki, wybrane satyry
Adam Mickiewicz, "Oda do młodości", wybrane ballady, wybrane wiersze
Juliusz Słowacki, wybrane wiersze
Cyprian Kamil Norwid, wybrane wiersze
Eliza Orzeszkowa, "Gloria victis"
Henryk Sienkiewicz, "Potop"
wybrane wiersze: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff
wybrane wiersze następujących poetów: Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Krzysztof Kamil Baczyński
Tadeusz Borowski, "Proszę państwa do gazu"
Hanna Krall, "Zdążyć przed Panem Bogiem"
wybrane wiersze następujących poetów: Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, wybrane wiersze, w tym z tomu "Raport z oblężonego Miasta"
Sławomir Mrożek, "Tango"
Marek Nowakowski, "Górą 'Edek'" (z tomu "Prawo prerii")
Olga Tokarczuk, "Profesor Andrews w Warszawie" (z tomu "Gra na wielu bębenkach")
powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego, Agnieszki Osieckiej

Szkoła branżowa – drugi stopień[edytuj | edytuj kod]

Biblia, w tym fragmenty Księgi Koheleta, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana
Horacy – wybrane utwory
"Lament świętokrzyski" (fragmenty)
"Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu" (fragmenty)
Jan Kochanowski, tren IX, X, XI, XIX
Piotr Skarga, "Kazania sejmowe" (fragmenty)
Daniel Naborowski, wybrane wiersze
William Szekspir, "Makbet"
Adam Mickiewicz, "Romantyczność", wybrane sonety z cyklu "Sonety krymskie" oraz inne wiersze, "Dziady" cz. III
Juliusz Słowacki, "Kordian", wybrane wiersze, w tym "Grób Agamemnona" (fragmenty), "Testament mój"
Bolesław Prus, "Lalka"
Adam Asnyk, wybrane wiersze
Fiodor Dostojewski, "Zbrodnia i kara"
Jan Kasprowicz, wybrane wiersze
Stanisław Wyspiański, "Wesele"
Stefan Żeromski, "Przedwiośnie"
Witold Gombrowicz, "Ferdydurke" (fragmenty)
wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Józef Czechowicz
Gustaw Herling-Grudziński, "Inny świat" (fragmenty)
wybrane wiersze następujących poetów: Czesław Miłosz, "Traktat moralny" (fragmenty), Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Zbigniew Herbert, wybrane wiersze, w tym z tomów "Pan Cogito" oraz "Raport z oblężonego miasta", Halina Poświatowska, Stanisław Barańczak
Albert Camus, "Dżuma"
George Orwell, "Rok 1984"
Józef Mackiewicz, "Droga donikąd "(fragmenty)
Andrzej Stasiuk, "Miejsce" (z tomu Opowieści galicyjskie)
Ryszard Kapuściński, "Podróże z Herodotem" (fragmenty)
powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Wojciecha Młynarskiego.

Źródła[edytuj | edytuj kod]

Zmiany w spisie lektur. Propozycja ministerstwa edukacji – tvn24.pl, 13 lutego 2024
Joanna Ćwiek-Świdecka – Pożegnanie "Syzyfowych prac". Które lektury chce wykreślić MEN? – rp.pl, 13 lutego 2024
Nowacka wykreśli Sienkiewicza? Ministerstwo edukacji przedstawiło propozycje dzieł do usunięcia z podstawy programowej. Burza w sieci – wpolityce.pl, 13 lutego 2024
Rozalia – Barbara Nowacka zapowiada zmiany na liście lektur. "Nie ma żadnej książki, która powstała w XXI w." – onet.pl, 12 lutego 2024