Archeologia: dzięki analizie składu chemicznego odkryto, że monety bite we wczesnym średniowieczu w północno-zachodniej Europie pochodziły z bizantyjskiego srebra

Dodaj linki
Z Wikinews, wolnego źródła informacji.
sobota, 13 kwietnia 2024
Nauka

Analiza składu chemicznego monet przechowywanych w Fitzwilliam Museum w Cambridge, pozwoliła stwierdzić, że bilon datowany na 2 połowę VII wieku był uzyskiwany z przetapiania srebrnych artefaktów pochodzących z terenów Cesarstwa Bizantyńskiego, który od połowy VIII wieku zastępowany był przez monety ze srebra wydobywanego we francuskim Melle.

Przeprowadzając analizę składu pierwiastków oraz izotopów ołowiu 49 monet bitych w północno-zachodniej Europie między 660 a 820 rokiem udało się określić pochodzenie srebra, którego użyto do ich wytwarzania. Okazało się, że srebro użyte do wytworzenia 29 monet z okresu od roku 660 do 750 n.e., które bito w Anglii, Fryzji i Francji, miało taka samą sygnaturę izotopową jak srebro z obszaru Cesarstwa Bizantyńskiego. Charakterystyczna była dla niego też stosunkowo duża zawartość złota (od 0,6 do 2%), co nie było spotykane w innych srebrnych obiektach pochodzenia europejskiego. Poza tym nie różniło się pod względem regionalnego pochodzenia monet.

Kolejne 20 monet z lat 750–820 n.e. zawierało mniej złota, a wcześniejsze datowania radiowęglowe wskazywały, że w tym czasie zaczęto intensywne wydobywać srebro w Melle. Zawartość złota była jednak różna w monetach z tego okresu, co oznaczało, że mogło być mieszane ze srebrem pochodzenia bizantyjskiego. Na terenach położonych najbliżej kopalni tego kruszcu monety zawierały jedynie 0,01% złota, a w dalszych regionach, m.in. we wschodniej Francji, odsetek ten wzrastał do 1,5%.

Srebro pochodzące z Bizancjum pozwoliło na uniezależnienie się od złota w połowie VII wieku, a także na ożywienie gospodarcze w państwach leżących nad brzegami Morza Północnego. Dzięki niemu wytworzono ok. 7000 srebrnych monet na terenie Anglii. Inne srebrne przedmioty pochodzenia bizantyjskiego, odkryte na stanowisku archeologicznym Sutton Hoo ważyły 10 kg, co umożliwiłoby, po ich przetopieniu, na wytworzenie kolejnych 10 tysięcy monet. Byłaby to większa liczba takich monet niż ta znajdują się w obiegu w Anglii do 11 wieku. Mogłoby to jeszcze bardziej ożywić handel w regionie.

Te piękne, prestiżowe przedmioty zostałyby przetopione tylko wtedy, gdyby król lub władca pilnie potrzebował dużej ilości gotówki. Wydarzyłoby się coś wielkiego, wielka zmiana społeczna. To było luzowanie ilościowe, elity likwidowały zasoby i wpuszczały do obiegu coraz więcej pieniędzy. Miałoby to duży wpływ na życie ludzi. Byłoby więcej myślenia o pieniądzach i więcej aktywności związanej z pieniędzmi, angażującej znacznie większą część społeczeństwa niż wcześniej.

— Jane Kershaw, współautorka badań

Srebrne przedmioty trafiały na tereny Anglii prawdopodobnie w wyniku wymiany handlowej, działań dyplomatycznych lub mogły być sprowadzane przez najemników służących w Cesarstwie Bizantyńskim. Musiało to odbywać się do kilkudziesięciu lat przed rozpoczęciem bicia monet, ponieważ w połowie VII wieku między Bizancjum a Europą Zachodnią stosunki dyplomatyczne uległy znacznemu pogorszeniu. Decyzja o przetapianiu srebra mogła być spowodowana odnowieniem handlu przez Morze Północne, skutkami zarazy mającej miejsce wówczas w tym regionie Europy bądź umocnieniem pozycji kościoła. Wydobycie srebra w Melle przypada z kolei na początek władzy Karolingów. Karol Łysy przekazywał po funcie srebra mennicom, reformując system monetarny. Podobne działania mógł prowadzić jego dziadek, protoplasta dynastii, Karol Wielki.

Badanie przeprowadził zespół z University of Cambridge, Uniwersytetu Oksfordzkiwgo oraz Wolnego Uniwersytetu w Amsterdamie, którym kierowała dr Jane Kershaw. Analiza śladowych ilości pierwiastków (poza złotem były to także bizmut i miedź) prowadzona była na Wydziale Nauk o Ziemi w Cambridge, a analiza izotopów ołowiu w Fitzwilliam Museum. W obu etapach badania wykorzystano ablację laserową, która charakteryzuje się niską inwazyjnością w badane artefakty. Wybrane do badań monety stanowiły reprezentatywną próbę bilonu z terenu Anglii, Holandii oraz terenów wschodniej Francji dla obu analizowanych okresów. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Antiquity.

Źródła[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikinews.org/w/index.php?title=Archeologia:_dzięki_analizie_składu_chemicznego_odkryto,_że_monety_bite_we_wczesnym_średniowieczu_w_północno-zachodniej_Europie_pochodziły_z_bizantyjskiego_srebra&oldid=311148”