2023-06-08: Stowarzyszenia bibliotek w całej Europie wzywają do działania w sprawie e-booków

czwartek, 8 czerwca 2023

7 czerwca 2023 roku Centrum Cyfrowe poinformowało, że, z inicjatywy Knowledge Rights 21 stowarzyszenia biblioteczne z całej Europy podpisały list, podkreślając pilną potrzebę zapewnienia osobom używającym bibliotek możliwości korzystania z usług w cyfrowym świecie.

W liście podkreślono znaczącą rolę, jaką biblioteki przez lata odgrywały we wspieraniu edukacji, badań i dostępu do kultury, podkreślając jednocześnie, że obecne modele e-booków i licencjonowanie utrudniają im podejmowanie tych tradycyjnych dla nich działań.

Fundacja deklaruje, że wspiera rozwiązania, które zapewnią bibliotekom możliwość spełniania ich publicznej misji.

Treść listu

Europejskie biblioteki od dawna odgrywają istotną rolę w realizacji praw obywatelskich – dostępu do informacji, edukacji, badań i kultury, który jest niezbędny dla utrzymania demokracji. Stanowią wsparcie dla dobrze funkcjonującego życia obywatelskiego i społecznego, podstawę dla rozwoju nauki i innowacji oraz zapewniają ochronę pamięci o świecie. Znaczenie społeczne i gospodarcze bibliotek jest niezwykle istotne, co sprawia, że ich rola i funkcje znajdują odzwierciedlenie w szeregu różnych regulacji prawnych.

Żyjemy w coraz bardziej połączonym świecie, a potrzeby społeczeństwa i przemysłu najlepiej są w stanie zaspokoić biblioteki oferujące dostęp do jak najszerszej oferty materiałów w postaci fizycznej i cyfrowej, w tym e-booków.

Niepokojący jest jednak fakt, że obecne sposoby działania, narzucane warunki licencyjne i rynek funcjonowania e-booków podważają zdolność bibliotek do pełnienia ich tradycyjnych i podstawowych funkcji.

Konieczne jest zapewnienie, aby rynek e-booków funkcjonował w sposób umożliwiający bibliotekom wykonywanie ich pracy i zapewniał możliwość wypełniania ich obowiązków związanych z interesem publicznym, w jasnych ramach prawnych. Istniejące obecnie alternatywne rozwiązania polegają na dobrowolnych działaniach wydawców i nie zapewniają pełnego dostępu.

Działania rządu są zatem niezbędne na wszystkich trzech poniższych frontach:

Zagwarantowanie w prawie, że biblioteki będą mogły nabywać, chronić i wypożyczać elektronicznie zdigitalizowane dzieła analogowe oraz dzieła, które powstały w formacie cyfrowym, takie jak e-booki, na tych samych zasadach, na jakich wypożyczają dzieła w postaci fizycznej. Takie rozwiązanie umożliwi bardziej konstruktywne negocjacje między bibliotekami a podmiotami praw autorskich.
Podjęcie prac nad zapewnieniem, aby platformy świadczące usługę e-wypożyczeń działały w sposób, który jest najlepszy dla bibliotek, ich użytkowników i autorów.
Oprócz reformy praw autorskich i regulacji rynku, wspieranie dalszych badań dynamiki rynku e-booków i ich wpływu na realizację celów interesu publicznego. Posłuży to również do kształtowania szerszej polityki kulturalnej, edukacyjnej i badawczej.

Pozytywne działania w powyższych obszarach będą wspólnie wspierać trwałe przejście do zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu modelu rynku e-booków, który wykorzystuje ich potencjał w zakresie wspierania dostępu do badań, edukacji i kultury, a tym samym do tworzenia bardziej demokratycznych i inkluzywnych społeczeństw.

Sygnatariusze

Armenia – Digital Library Association of Armenia
Belgium – Belgian Association for Documentation (ABD-BVD)
Belgium – VVBAD – Flemish Association of Librarians, Archivists and Documentalists
Bulgaria – Bulgarian Library and Information Association
Czechia – Association of Library and Information Professionals of the Czech Republic
Estonia – Estonian Librarians’ Association
Finland – Finnish Library Association
Germany – German Library Association
Greece – Association of Greek Librarians and Information Scientists
Hungary – Association of Hungarian Librarians
Ireland – Library Association of Ireland
Italy – AIB – Associazione Italiana Biblioteche
Latvia – The Library Association of Latvia
Lithuania – Lithuanian Librarians Association
Netherlands – UKB – Universiteitsbibliotheken en Nationale Bibliotheek
Poland – Polish Librarians Association
Poland – Conference of Directors of Academic Libraries of Polish Schools
Portugal – BAD – Portuguese Association of Librarians, Archivists, Information and Documentation Professionals
Serbia – Serbian Library Association
Slovenia – Slovenian Public Libraries Association
Spain – FESABID – Spanish Federation of Library, Archive and Museum Associations
Sweden – The Swedish Library Association
UK – Chartered Institute of Library and Information Professionals (CILIP)
Europe – EBLIDA – European Bureau of Library, Information and Documentation Associations
Europe – EAHIL – European Association for Health Information and Libraries
International – IFLA

Źródła

Artykuł wykorzystuje materiał pochodzący z tekstu „Stowarzyszenia bibliotek w całej Europie wzywają do działania w sprawie e-booków”, którego autorem jest Centrum Cyfrowe, opublikowanego w serwisie centrumcyfrowe.pl na licencji CC-BY 4.0 (zarchiwizowane z tego adresu; więcej informacji).

Linki zewnętrzne

Strona Knowledge Rights 21