2011-06-24: 35. rocznica wystąpień czerwcowych
35 lat temu doszło do wydarzeń w Radomiu, Ursusie i Płocku.
24 czerwca 1976 r. w transmitowanym przez telewizję przemówieniu sejmowym ówczesny premier Piotr Jaroszewicz zapowiedział "propozycję" podwyżek cen niektórych artykułów żywnościowych pierwszej potrzeby (głównie mięsa i jego przetworów, drobiu, masła, serów, nabiału i cukru).
Przeciw wprowadzanym przez władze podwyżkom cen żywności zaprotestowali robotnicy zakładów w Radomiu, Ursusie, Płocku i innych miastach Polski. Odbyły się pochody i wystąpienia, strajki i protesty, manifestacje i demonstracje.
W Ursusie pracownicy Zakładów Mechanicznych Ursus udali się pod gmach dyrekcji, a gdy zostali wezwani do powrotu do pracy, wyszli spontanicznie na przebiegające nieopodal tory kolejowe i zablokowali przez rozkręcenie torów wszystkie pociągi.
W Radomiu robotnicy Zakładów Metalowych im. gen. Waltera przerwali pracę i wyszli na ulicę, kierując się w stronę centrum miasta. Zgromadzili się przed budynkiem Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Oczekiwano reakcji władz i zniesienia podwyżek. Tłum demonstrantów podpalił siedzibę PZPR.
Pracę przerwały również załogi płockiej Petrochemii i Fabryki Maszyn Żniwnych. Robotnicy przeszli tłumnie pod budynek miejscowego komitetu PZPR.
Protesty i demonstracje zostały stłumione przez oddziały ZOMO. Zatrzymani następnie byli bici, często nawet wielokrotnie, w ramach tzw. "ścieżek zdrowia", jakie urządzali na terenie KW MO w Radomiu i aresztu śledczego funkcjonariusze ZOMO oraz służby więziennej.
Łącznie w manifestacjach i wystąpieniach wzięło udział około 60 tys. osób z 97 zakładów w 24 województwach, aresztowano ok. 2,5 tys. osób.
Wieczorem 25 czerwca 1976 w Dzienniku Telewizyjnym premier Jaroszewicz odwołał podwyżki. Ludzie zaczęli się rozchodzić. Ale władza nie darowała. Władze komunistyczne, postanowiły surowo ukarać najbardziej aktywnych uczestników protestów. Aresztowano i poddano brutalnym metodom przesłuchania setki osób.
Po wydarzeniach czerwcowych zaczęły się tworzyć ugrupowania opozycyjne, które prowadziły m.in. akcje pomocy socjalnej i prawnej dla represjonowanych. Powstał KOR - Komitet Obrony Robotników, a później ROPCiO - Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela.
W 1981 Krzysztof Kieślowski nakręcił film o wydarzeniach czerwcowych z perspektywy widzianej oczyma I Sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Radomiu.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Źródła
[edytuj | edytuj kod]- PAP – 35. rocznica Czerwca '76 – fakty.interia.pl, 24 czerwca 2011
- po, PAP – Czerwiec 1976: Bunt Radomia, Ursusa i Płocka – newsweek.pl, 24 czerwca 2011