2009-05-18: Trzeci i czwarty spacer kosmiczny do teleskopu Hubble'a

poniedziałek, 18 maja 2009

Astronauci wahadłowca Atlantis wykonali w ramach misji STS-125, ostatniej misji serwisowej Kosmicznego Teleskopu Hubble'a, kolejne dwa spacery kosmiczne.

EVA-3

Sobotnie wyjście do teleskopu trwało 6 godzin i 36 minut. Ponownie wzięli w nim udział John Grunsfeld i Drew Feustel. Astronauci zainstalowali nowy instrument naukowy, spektrograf COS (Cosmic Origins Spectrograph) oraz naprawili inny, siedmioletni przyrząd, Advanced Camera for Surveys, który przestał działać w wyniku usterki elektrycznej. Nowy przyrząd będzie badał wielkoskalową strukturę Wszechświata, co ma pomóc odpowiedzieć na pytania dotyczące formowania się galaktyk i skupiania się ich w gromady.

Gdy w 2002 roku zainstalowano na Hubble'u kamerę ACS, zwiększyła ona 10 krotnie czułość teleskopu i powiększyła pole widzenia. Niestety w 2007 roku doznała usterki elektrycznej i przestała działać. Jej działanie wspomoże wykorzystanie teleskopu do badań nad ciemną materią i ciemną energią. Astronauci "ożywili" przyrząd wymieniając jego układy elektroniczne, w tym zasilacz, na nowe. Główny naukowiec projektu, David Leckrone, powiedział, że NASA po raz pierwszy naprawiała w kosmosie tego typu instrument naukowy. To całkowicie pionierskie przedsięwzięcie. Naprawa w sensie dosłownej wymiany obwodów elektronicznych. Dodał, że za każdym razem, gdy próbujesz czegoś nowego, a stawka jest wysoka, to czas, gdy wstrzymujesz oddech.

Naprawa instrumentu wymagała wykręcenia 32 małych śrubek w celu dostania się do jego wnętrza. Użyto też specjalnej osłony, aby zapobiec ucieczce w kosmos jakiejkolwiek ważnego podzespołu.

EVA-4

	NASA po raz pierwszy naprawiała w kosmosie tego typu instrument naukowy.
—David Leckrone, główny naukowiec projektu HST

W przedostatnim, 4 z 5 spacerów kosmicznych, wzięli udział Michael Massimino i Michael Good. Podobnie jak w sobotę, astronauci musieli wykazać się siłą i desperacją, aby z powodzeniem ukończyć postawione przed nimi zadania.

Trwająca aż 8 godzin i 2 minuty EVA-4 zakończyła się naprawą kolejnego instrumentu Hubble'a, Space Telescope Imaging Spectrograph (STIS).

Astronauci musieli odkręcić 111 śrub, aby dostać się do wnętrza przyrządu, pokonując wcześniej, za pomocą własnych mięśni, przeszkadzającą w tym poręcz, gdyż nie dało się wykręcić jednej z śrub ją mocujących. Naprawa polegała na wymianie płytki drukowanej z układami elektronicznymi. Po wymianie elementów, centrum kontroli lotu teleskopu wykonało krótki test sprawdzający, czy naprawa odniosła skutek: - Atlantis, Houston, mam wieści z STOCC (Space Telescope Operations Control Center), jeśli można - zaczął Dan Burbank, odpowiedzialny w Houston za łączność z promem. - Jesteśmy gotowi, odpowiedział astronauta Grunsfeld. - Miło nam poinformować, że test zakończył się pomyślnie i STIS znów działa. Massimino zaśmiał się mówiąc brzmi świetnie. Wielkie dzięki, Dan.

Naprawa przywróciła działanie jednego z dwóch niezależnych kanałów spektrografu obrazującego, który popsuł się w 2004 roku z powodu usterki zasilacza niskiego napięcia. Udana naprawa dała astronomom szansę na pracę z teleskopem wyposażonym w 5 instrumentów, największej ilości od początku trwania misji HST. Oznacza to też, że teleskop ma większe możliwości działania niż 19 lat temu, gdy zaczynał pracę.

Spacer wydłużył się też z powodu wyczerpania się baterii uniwersalnego narzędzia astronautów, co sfrustrowany Massimino skwitował krótkim No, do cholery. Musieli się oni cofnąć do śluzy promu, aby pobrać zapasowe akumulatory i uzupełnić zapasy tlenu w skafandrach.

W trakcie poniedziałkowego, ostatniego wyjścia do teleskopu, astronauci mają wymienić pozostałe 3 akumulatory teleskopu, czujnik położenia oraz najbardziej uszkodzone panele izolacyjne poszycia teleskopu. Te ostatnie miały zostać wymienione w podczas opisywanego spaceru, ale z powodu problemów z instrumentem STIS, nie starczyło już na to czasu.

Źródła

STS-125: udane trzecie wyjście w przestrzeń – Kosmos na co dzień, 17 maja 2009
STS-125: frustrująca EVA-4 – Kosmos na co dzień, 18 maja 2009