2009-03-18: Sfotografowano ciekłą wodę na Marsie

środa, 18 marca 2009

Skroplone wodne roztwory soli wykryto na nogach lądownika Mars Phoenix Lander. Po raz pierwszy w historii wykryto i sfotografowano ciekłą wodę na planecie innej niż Ziemia. Odkrycie możne oznaczać, że również w innych miejscach na Marsie może występować woda w stanie ciekłym.

Krople wody na podporze lądownika Phoenix

"Duża liczba dowodów fizykalnych i termodynamicznych pokazuje, że wodne roztwory soli mogą występować na Marsie powszechnie", powiedział profesor Nilton Renno, jeden z naukowców misji Phoenix. "Ciekła woda jest niezbędnym składnikiem życia. Odkrycie to prowadzi do wielu implikacji w dziedzinie eksploracji innych planet, z zasiedleniem Marsa włącznie".

Do tej pory uważano, i na to posiadano dowody, że na Marsie woda istnieje tylko w formie lodu i pary wodnej, z powodu niskiej temperatury i niskiego ciśnienia panującego na planecie. Sądzono, że lód na Czerwonej Planecie może sublimować i parować, ale nie, że topić się.

Nowe badanie pokazuje, że założenia te mogą być błędne. Wahania temperatury w arktycznym regionie lądowania Phoenixa w połączeniu z solami w glebie mogą tworzyć nagromadzenia wody zbyt słonej, aby zamarzała w sąsiedztwie miejsca lądowania sondy.

Seria zdjęć jednej z podpór lądownika pokazuje wzrastające na jej powierzchni podczas letniej pory roku krople. Opierając się na danych dotyczących temperatury podpory i obecności soli w glebie, naukowcy uważają, że krople te to zasolona woda pochodząca z gleby, która przywarła do lądownika podczas lądowania.

Rakietowe silniki hamujące Phoenixa stopiły podpowierzchniową cienką warstwę lodu marsjańskiej gleby. Krople tak powstałego błota osiadły na podporach lądownika dodatkowo zbierając wilgoć z atmosfery. Na zdjęciach widać, jak krople ciemnieją, przesuwają się i łączą, co sugeruje ich ciekły stan skupienia.

Przyrząd do "mokrego" analizowania gleby na pokładzie lądownika wykrył wodne związki magnezu i wapnia, tzw. nadchlorany, będące solami. Wymienione związki mają temperaturę krzepnięcia, odpowiednio, -68°C i -76°C. Temperatura w miejscu lądowania wahała się zaś od -21°C do -96°C, z wartością środkową na poziomie -59o. Podczas kilku pierwszych miesięcy misji temperatury były przeważnie wyższe od wartości środkowej.

Obliczenia termodynamiczne podsuwają kolejne dowody na istnienie wodnych roztwór soli w miejscu lądowania Phoenixa. Mianowicie, obliczenia wzrostu kropli są zbieżne z zaobserwowanymi na zdjęciach. Oddalają też hipotezę, jakoby to woda pochodząca z sublimacji lodu w glebie skropliła się na cieplejszych od otoczenia podporach lądownika.

W opisanych warunkach (bardzo niskiej temperatury i wysokiego zasolenia) żyją na Ziemi pewne gatunki bakterii, tzw. ekstremofilów.

"To odkrycie jest wynikiem umiejętności i oddania całego zespołu Phoenixa i NASA", dodał Renno.

Phoenix wylądował na Marsie 25 maja 2008 roku i przesyłał dane na Ziemię do 10 listopada 2008. Naukowcy cały czas analizują dane zebrane przez sondę, m.in. 25 000 nadesłanych fotografii. Lądownik jako pierwszy udokumentował umiarkowanie alkaliczny odczyn marsjańskiej gleby, obecność w niej nadchloranów. Również jako pierwszy zaobserwował opad śniegu na Marsie.

Źródła

Ciekła woda na Marsie! – Kosmos na co dzień, 18 marca 2009