2008-04-17: Wikipedia i wyścig wyborczy w Stanach Zjednoczonych

czwartek, 17 kwietnia 2008

Wyścig wyborczy w Stanach Zjednoczonych nie ominął świata wirtualnego. Codziennością stało się edytowanie biografii kandydatów na urząd prezydenta zamieszczonych w Wikipedii.

"To już prawdziwa wikiwojna: biogramy tej trójki amerykańskich polityków są zmieniane nawet po kilkanaście razy dziennie" - podał Dziennik.

Nie wszystkie edycje służą poprawianiu wizerunku kandydatów. Zdarzają się także złośliwe uwagi i akty wandalizmu. Przez chwilę hasło o Hillary Rodham Clinton zawierało m.in. fotografię morsa. Pod jej adresem kierowano także wulgarne zwroty, np. "Ma wibrator w kształcie JFK i jest bardziej męska od Eleonory Roosevelt".

Natomiast do hasła o Baracku Obamie dopisano, że jest kenijsko-amerykańskim politykiem i muzułmaninem, podkreślając jego nieamerykańskość. Prawdą jest, że ojciec Obamy jest Kenijczykiem, ale on sam jest obywatelem Stanów Zjednoczonych i wyznawcą protestantyzmu.

Natomiast John McCain, senator z Arizony został obarczony winą za podpalanie stacjonującego w Wietnamie w 1967 r. lotniskowca USS Forrestal. Prawdą jest, że był on na pokładzie owego statku, ale sam ledwo uszedł z życiem, a pożar został spowodowany przypadkowo odpaloną rakietą.

Opisywane edycje dotyczą anglojęzycznej wersji Wikipedii i jej administratorzy na razie nie będą całkowicie blokować możliwości edycji haseł opisujących kandydatów na stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych. Zablokowano jedynie możliwość edycji niezarejestrowanym użytkownikom projektu. "Będziemy jedynie ze wzmożoną uwagą obserwować ich biogramy, a największym szkodnikom odbierzemy możliwość redagowania encyklopedii" - stwierdził Alison Wheler, jeden z edytorów angielskiej Wikipedii.

Wszystkie trze biogramy w anglojęzycznej Wikipedii poddawano ocenie pod względem jakości. Status Featured article (wyróżnionego pod względem jakości artykułu) do tej pory przypadł tylko biogramowi na temat Baracka Obamy i to już w 2004 roku. W pozostałych dwóch przypadkach wikipedyści stwierdzili, że artykuły jeszcze nie są opracowane na najlepszym poziomie. Hasła, które uzyskują tego typu status następnie trafiają na stronę główną, która jest najczęściej odwiedzaną i chociaż znajdują się na niej bardzo krótko, jest duża szansa, że będą częściej odwiedzane przez internautów. Między innymi z tego względu na stronach dyskusji tych haseł pojawiają się opinie, aby zostały one także wyróżnione. Ponieważ internauci mają ciągle zastrzeżenia, uwagi lub pytania związane z biogramami, w dwóch z nich (Obama, Clinton) na stronach dyskusji zamieszczono FAQ, czyli zestaw najczęściej pojawiających się pytań oraz krótkich odpowiedzi. Wszystkie trzy biogramy są, niezależnie od ich uznaniowego statusu jakościowego, bardzo rozbudowane. Liczą ponad 100 tysięcy bajtów (czyli także ponad 100 000 znaków) oraz są bogato udokumentowane. Każde z tych trzech haseł posiada ponad 200 przypisów.

Oczywiście, poza tym, że hasła zostały zabezpieczone przed dalszą edycją dla niezarejestrowanych w Wikipedii użytkowników, są one nadal rozwijane, szczególnie w okresie przedwyborczym, gdy politycy ci podejmują jakieś istotne działania, warte udokumentowania w encyklopedii. W polskiej Wikipedii przed ostatnimi wyborami parlamentarnymi ze względu na bardzo dużą ilość niemerytorycznych wpisów i ze względu na to, by nie łamać ciszy wyborczej także zabezpieczano hasła odnoszące się do głównych podmiotów biorących udział w wyborach, czyli przede wszystkim artykuły o partiach politycznych i jej liderach.

Kilka edycji, noszących miano wandalizmów pojawiło się również w polskiej Wikipedii. Jednak nie są one tak częste jak w angielskiej wersji tej największej internetowej encyklopedii. Hasło o Hillary Rodham Clinton zostało opatrzone wulgarnym określeniem 10 lutego 2008 r. Osoba, która wprowadziła tę zmianę chcąc pozostać anonimowa nie zarejestrowała się w Wikipedii i edytowała spod adresu IP komputera zlokalizowanego na warszawskim Tarchominie. Natomiast biografię Baracka Obamy ostatnio opatrzono złośliwym określeniem 2 kwietnia 2008 r. Edycji dokonał także niezarejestrowany użytkownik, ale tym razem z terenu województwa łódzkiego. Hasło dotyczące Johna McCaina zwandalizowano 13 marca 2008 r. wpisem wyrażającym nieprzychylną opinię o kandydacie. Edycji dokonała osoba z Warszawy. We wszystkich przypadkach zmiany wprowadzone przez "żartownisiów" były natychmiast anulowane przez innych użytkowników Wikipedii.

Wikipedii do dyskredytowania polityków używa się też w inny sposób. W lutym tego roku w serwisie deser.gazeta.pl opublikowano informację jakoby w anglojęzycznej Wikipedii zamieszczono zakamuflowany tekst "Barack did WTC", co miałoby oznaczać, że Obama stoi za zamachami na World Trade Center. Powoływano się tu nawet na wcześniejszą publikację w "Dzienniku", gdzie ukryto tekst "Wała Tomaszowi Lisowi". Redaktorzy Wikinews sprawdzili skąd pochodził zrzut ekranu zamieszczony w serwisie deser.gazeta.pl Okazało się, że pierwotnie umieszczony był on w jednym serwisów parodiujących Wikipedię - Encyclopedia Dramatica 18 marca 2007 roku. Jednak przeglądając historię strony o Obamie w Wikipedii tego typu dowcip nie miał miejsca, a więc była to jedynie mistyfikacja. Tym samym stwierdzić można, że część rzekomych wandalizmów podawanych przez serwisy czy blogi opiera się na raczej słabych przesłankach i niewielkiej wnikliwości redaktorów. Niemniej jednak od początku 2008 roku hasło o Obamie edytowane było ponad 2 tysiące razy, a wandalizmy nie tylko polegające na wstawieniu zdjęcia morsa, ale i bardziej obstrukcyjne można w haśle o Hillary Clinton znaleźć częściej. W polskiej Wikipedii podobny przypadek, związany z wstawianiem zdjęć penisów do haseł zakończył się interwencją ze strony dostawcy internetu wobec beztroskiego użytkownika.

Źródła

Izabela Bogus – Hillary Clinton jest morsem – www.dziennik.pl, 15 kwietnia 2008
Maciej Kawiński – Clinton morsem, McCain podpalaczem? – e-polityka.pl, 15 kwietnia 2008
Przeciwnicy Obamy czytają "Dziennik"? Podstępny atak na polityka – deser.gazeta.pl, 5 lutego 2008
Jackbos – Obama-KNOWN TERRORIST.jpg – encyclopediadramatica.com, 18 March 2007