2006-10-26: Start sond STEREO - nowe badania Słońca

czwartek, 26 października 2006

O godzinie 2:52 czasu polskiego z przylądka Canaveral wystartowała rakieta nośna Delta 2 z dwoma bliźniaczymi sondami STEREO, wysłanymi przez amerykańską NASA. Start przebiegł pomyślnie, a niespełna dwie godziny później statki nawiązały łączność z Ziemią, dając znać o rozłączeniu się i swoim dobrym stanie technicznym.

Misja sond STEREO (Solar TErrestrial RElations Observatory, pol. obserwatorium oddziaływań Słońce-Ziemia) to trzecia misja NASA w ramach programu sond słoneczno-ziemskich (ang. Solar Terrestrial Probes, STP). STEREO, dwie prawie identyczne sondy (STEREO-A i STEREO-B), każda ważąca 610 kg, będą ściśle z sobą współpracować w celu uzyskania pionierskich, trójwymiarowych obrazów atmosfery słonecznej oraz obserwacji korony słonecznej i wiatru słonecznego. Będzie to nowa jakość w dziedzinie obserwacji Słońca i pogody kosmicznej, a zapewnią ją cztery zestawy przyrządów naukowych: SECCHI, SWAVES, IMPACT i PLASTIC.

Odpowiednio dobrane orbity sond sprawią, że będą one rozmieszczone względem Ziemi podobnie do ludzkich oczu, dzięki czemu możliwe będzie uzyskiwanie stereoskopowych obrazów. Sondy będą okrążać Słońce w sąsiedztwie orbity Ziemi. STEREO-A będzie znajdować się przed Ziemią (i bliżej Słońca niż Ziemia), w jej wędrówce wokoło Słońca, a STEREO-B za Ziemią (i trochę dalej od Słońca niż Ziemia). STEREO-A będzie obiegał Słońce co 346 dni, a B co 388 dni. Z perspektywy Słońca odległość między statkami będzie zwiększała się co roku o 45°.

Orbity docelowe zostaną osiągnięte przy udziale asysty grawitacyjnej Księżyca. STEREO będzie pierwszą misją NASA, która wykorzysta osobne zbliżenia do Księżyca do umieszczenia dwóch statków na różnych orbitach. Początkowo obie sondy będą znajdowały się na prawie identycznych, bardzo eliptycznych orbitach okołoziemskich, sięgających w apogeum poza orbitę Księżyca. Około 2 miesiące po starcie grawitacja Księżyca zostanie użyta do korekcji orbity obu statków. STEREO-B wejdzie wtedy na zaplanowaną orbitę heliocentryczną. STEREO-A po upływie kolejnego miesiąca ponownie zbliży się do Księżyca, by ten wypchnął statek przed Ziemię.

Czas trwania misji przewidziano na 2 lata, z możliwością przedłużenia o kilka kolejnych. Jej koszt to około 550 mln. USD, z uwzględnieniem opóźnień, wkładu krajów europejskich (głównie Francji; około 60 mln. USD), projektów i badań, wystrzelenia, dwóch lat obsługi i trzech lat analizowania danych.

Źródła

Justin Ray – Mission Status Center – Spaceflight Now, 26 października 2006

STEREO – Wikipedia