2005-07-17: Białoruś: Zespół pałacowy Radziwiłłów na liście UNESCO

niedziela, 17 lipca 2005

W piątek, 15 lipca 2005, podczas 29 sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa w Durbanie zdecydowano o wpisaniu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO zespołu pałacowego Radziwiłłów w Nieświeżu koło Mińska na Białorusi.

Zdaniem specjalistów z UNESCO zbudowany w XVI wieku zespół pałacowy w Nieświeżu stanowi syntezę popularnych wówczas w zachodniej Europie styli architektonicznych. Posiadłość należała do rodziny Radziwiłłów przez blisko 350 lat.

W skład zespołu wchodzi dziesięć połączonych ze sobą obiektów skupionych wokół dziedzińca renesansowego zamku. Oprócz pałacu, jedną z głównych budowli kompleksu stanowi kościół-mauzoleum pod wezwaniem Bożego Ciała.

Zamek, który był pierwszą tego typu budowlą renesansową w dawnej Rzeczypospolitej i jedną z najwcześniejszych w Europie, zbudowano na planie kwadratu. Ma cztery ośmioboczne wieże i wychodzący na dziedziniec taras. Wraz z magnacką kamienicą jest on otoczony pozostałościami fortyfikacji (wały ziemne, cztery bastiony i fosa) z XVI wieku. W ówczesnych czasach były to jedne z najnowocześniejszych tego typu konstrukcji obronnych.

Kościół pod wezwaniem Bożego Ciała został wzniesiony w końcu XVI wieku. Stanowi najwcześniejszą w środkowej Europie budowlę sakralną w kształcie bazyliki. Jest ona zbudowana na planie krzyża i przykryta kopułą. Kościół pełnił rolę mauzoleum - na dzień dzisiejszy mieści 72 sarkofagi i trumny ze szczątkami pokoleń kolejnych właścicieli Nieświeża. Jest jedną z kilku obecnie zachowanych w Europie nekropolii jednego rodu.

W 1939 roku kompleks pałacowy zajęła Armia Radziecka. Nieco później, gdy obiekt był w rękach wojsk niemieckich, utworzono tam szpital. Następnie w latach 1945 - 2001 mieściło się w nim sanatorium. Po roku 2001, gdy ruszyły prace restauratorskie i adaptacyjne, miejsce to przekształciło się w muzeum.

Inne zabytki

Po sesji w Durbanie na liście UNESCO znalazły się także między innymi:

miasto-muzeum Gjirokastra w Albanii - zabytkowe miasto położone na stromych wzgórzach, jego zabudowa to niskie kamienice pokryte łupkami
wykopaliska archeologiczne w Bahrajnie
okolice Starego Mostu na starówce w Mostarze w Bośni i Hercegowinie
historyczne centrum Makau w Chinach
cmentarz w Pantalice we Włoszech
Syracuse we Włoszech
historyczne centrum Jarosławia w Federacji Rosyjskiej
kolej przez Himalaje (Indie - rozszerzenie wpisu)

Na liście znajdują się także ciekawostki przyrodnicze - m.in. norweskie fiordy i japoński Półwysep Shiretoko.

Źrodła