2011-02-17: Otwarcie jakuckiej wikiteki (wikiźródeł)

czwartek, 17 lutego 2011

Komitet Językowy Fundacji Wikimedia ogłosił zgodę na uruchomienie wikiźródeł w języku Jakutów. Jest to drugie z kolei przedsięwzięcie Wikimedia w języku Jakutów - ludzi żyjących w wielkich przestrzeniach Syberii, w dorzeczu jednej z największych rzek świata Leny.

Jakuci - wyjątkowy tureckojęzyczny naród, któremu w warunkach wiecznej zmarzliny udało się stworzyć produktywną gospodarkę. Długie mroźne zimy zahartowały nie tylko ciało ale i duch narodu. W Jakucji rozkwitła oryginalna twórczość ludowa, ludzie starannie uchronili w swych opowieściach i starożytnym języku wiedzę swoich przodków. Filozoficzny i zarazem elegancki poetycki epos jakucki ołoncho jest obecnie uznany przez UNESCO za arcydzieło światowego dziedzictwa kulturowego.

Bogactwo języka obrazowego powinno w odpowiednim czasie uzyskać nowoczesne formy. Pierwszym językowym przedsięwzięciem jakuckim była wikipedia, która od uruchomienia decyzją Komitetu Językowego w maju 2008 bardzo szybko się rozwija. Drugim przedsięwzięciem jest jakucka wikiteka.

Wikiźródła zasadniczo można uznać za uzupełnienie Wikipedii – ta ostatnia używając suchego, praktycznie naukowego języka faktów wyjaśnia pojęcia, opowiada o zdarzeniach i ludziach, a Wikiźródła są kolekcją oryginalnych tekstów autorskich: literackich, ludowych, naukowych, jak też utworów nie chronionych prawem autorskim, takich jak państwowe normy ustawowe i wykonawcze.

Zatwierdzenie projektu poprzedziła praca aktywistów w inkubatorze w ciągu ostatnich 3 lat. W tym czasie zasób był poszerzany tekstami, zaczęła się tworzyć wokół niego społeczność, uczestnicy której mniej lub bardziej regularne digitalizowali i przesyłali do powszechnego wykorzystania teksty z domeny publicznej. Równolegle było prowadzone tłumaczenie komunikatów silnika Mediawiki na język jakucki. W zasadzie przetłumaczenie podstawowych komunikatów było zakończone w momencie rejestracji wikipedii, ale do rejestracji kolejnego przedsięwzięcia w danym języku wymagany jest znacznie szerszy zakres lokalizacji. Ponadto część tłumaczeń dezaktualizuje się – oprogramowanie i jego pośrednictwo (interfejs) stale jest doskonalone i zmieniane.

"Mówię nowym czasem..." - wolne tłumaczenie pierwszego wersa utworu jakuckiego poety Alampy, który żył na przełomie XIX i XX wieku. W tym krótkim wierszu Alampa wyraził nadzieję ludzkości na humanizm nadchodzącego nowego wieku, nadzieję będącą wiarą w potęgę postępu. Przekazywanie starożytnego języka współczesnymi środkami – ołoncho i wiki – symbolizuje wieczność rozwoju i trwałość wieczności.

W niedalekiej przyszłości zasób nowej wikiteki zostanie przeniesiony z inkubatora do przestrzeni Wikimedia i wikiteka jakucka na trwałe zostanie wpisana do przestrzeni ogromnej globalnej sieci.

ciekawy fakt Język jakucki jest obecnie spośród języków Federacji Rosyjskiej pierwszym po rosyjskim, posiadającym dwa przedsięwzięcia Wikimedia i właśnie takie: wikipedię i wikitekę. Język tatarski posiada wikipedię, wikisłownik i wikiksiążki.

Na liście dyskusyjnej "Nowości jakuckiej wikipedii" administrator Nikołaj Pawłow napisał:

Nie trzeba dodawać, że znaczenie tego zdarzenia jest nie do przecenienia.

Po pierwsze, wikiteka to poważne źródło informacji, gdyż jej zasady gwarantują pewność, iż jej zasoby zostały zweryfikowane przez czas i społeczeństwo.
Po drugie, jest stabilna, gdyż ma wsparcie ze środków dużej fundacji cieszącej się zaufaniem milionów ludzi z całego świata.
Po trzecie, istnienie wikiteki w danym języku samo przez się jest znaczącym czynnikiem świadczącym o aktywności społeczności językowej, o tym, że pojęła ona możliwości nowoczesnych technologii, co jest gwarantem tego, że młodzież będzie znać i szanować swą ojczystą mowę.

I jeszcze jedna ciekawa uwaga – wiadomość o akceptacji wikiteki nadeszła dokładnie 13 lutego – w Dzień Języka Ojczystego i Literatury, obchodzonego w Jakucji już od 16 lat.

Źródła

Nikołaj Pawłow – Вчера был отличный день – Serwis blogów portalu Ykt.ru, Jakuck, 13 lutego 2010