2012-10-08: Laureaci nagród Nobla w 2012

poniedziałek, 8 października 2012

W tym tygodniu wręczane są nagrody Nobla dla wybitnych osobowości świata nauki.

Laureatów w dziedzinie medycyny ogłosił 8 października o godzinie 11.30 Göran K. Hansson - sekretarz komitetu nagrody Nobla ds. fizjologii i medycyny. Nagrodę otrzymali 79-letni brytyjski biolog John B. Gurdon i 50-letni japoński lekarz Shinya Yamanaka za odkrycie, że komórki macierzyste mogą zmieniać się w dowolne komórki (pluripotencjalność). Komitet Noblowski uzasadniając swą decyzję napisał, że nagroda Nobla została przyznana "za odkrycia dowodzące, że dojrzałe komórki mogą być przeprogramowane w macierzyste komórki pluripotentne".

Laureaci podzielą się kwotą 8 mln koron szwedzkich (czyli około 940 tys. euro), którą odbiorą na uroczystości w grudniu w Sztokholmie.

W zeszłym roku nagrodę Nobla za osiągnięcia w dziedzinie medycyny i fizjologii otrzymało trzech naukowców: Bruce A. Beutler i Jules A. Hoffmann oraz Ralph M. Steinman za badania nad układem odpornościowym.

Dzisiejsza nagroda otwiera tzw. tydzień noblowski. Jutro poznamy laureatów w dziedzinie fizyki. Pojutrze dowiemy się, kto zdobędzie nagrodę Nobla w dziedzinie chemii, w piątek poznamy zdobywcę pokojowej Nagrody Nobla, a 15-ego najwybitniejszych ekonomistów. Laureata literackiego Nobla poznamy w czwartek.

Wtorek, 9 października

Dzisiaj (wtorek, 9 października) poznamy nazwiska fizyków. Czy będą to: Alain Aspect (Francja), John Clauser (Stany Zjednoczone) i Anton Zeilinger (Austria) za badania nad kwantowym splątaniem. A może szansę na Nobla z fizyki ma Francuz Serge Haroche, zajmujący się dekoherencją kwantową, lub Japończyk Shuji Nakamura za wynalezienie niebieskiego lasera i niebieskiej diody LED, które stanowią podstawę dla białych lamp diodowych. To one pomagają zmniejszać zużycie energii na świecie. Przekonamy się już o godzinie 11:45

A jednak Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali dwaj rówieśnicy 68-letni: Fracuz Serge Haroche i Amerykanin David J. Wineland za osiągnięcia w fizyce kwantowej. Nagroda ta została przyznana za badania nad interakcją materii i światła, za "przełomowe metody eksperymentalne, które pozwalają mierzyć i manipulować indywidualnymi systemami kwantowymi" - jak czytamy w werdykcie Królewskiej Szewdzkiej Akademii Nauk. Laureaci otworzyli drzwi do nowej ery eksperymentów w fizyce kwantowej, prezentując bezpośrednią obserwację pojedynczych cząstek kwantowych bez niszczenia ich subtelnego stanu splątanego czyli za przełomowe metody eksperymentalne, które umożliwiają pomiar i manipulację poszczególnych układów kwantowych - uzasadnił swoją decyzję Komitet Noblowski (sekretarz szwedzkiej Królewskiej Akademii Nauk Staffan Normark).

Ich badania mogą być wykorzystane m.in. w pracach nad budową komputerów kwantowych, których moce obliczeniowe będą przewyższały najszybsze współczesne komputery. Wyniki ich pracy pomogą rozwinąć technikę komputerową i optykę kwantową. Badania tegorocznych laureatów mogą doprowadzić do stworzenia superkomputera kwantowego.

Jutro poznamy laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii, którą, mogą podzielić się Amerykanin Arthur Horwich oraz Niemiec Franz-đUlrich Hartl za badania nad białkami. Czy tak będzie przekonamy się już jutro.

Środa, 10 października

Nagrodę Nobla z chemii za 2012 otrzymali Amerykanie: 69-letni Robert J. Lefkowitz i 57-letni Brian K. Kobilka za badania nad receptorami sprzężonymi z białkami G.

Czwartek, 11 października

Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za 2012 otrzymał Mo Yan za "wizyjny realizm łączący opowieści ludowe, historię i współczesność". W Polsce wydano dwie jego powieści "Obfite piersi, pełne biodra" oraz "Krainę wódki".

Piątek, 12 października

Pokojową Nagrodę Nobla otrzymała... Unia Europejska. Za "ponad sześć dekad pracy nad rozwojem pokoju i pojednania, demokracji i praw człowieka w Europie".

Pokojowa Nagroda Nobla została przyznana już 125 razy, z czego 24 razy organizacjom - m.in. w 1999 roku nagrodę otrzymali Lekarze bez Granic a dwa lata później (2001) Organizacja Narodów Zjednoczonych.

Poniedziałek, 15 października 2012

Od kilku dni pojawiają się nazwiska osób, które mogą otrzymać Nagrodę Nobla w zakresie ekonomii. Jako potencjalni laureaci wymieniani są:

Robert Shiller (USA) i Stephen Ross (USA) z Uniwersytetu Yale i Massachusetts Institute of Technology (MIT) specjalizujący się problematyce finansowej;
Angus Deaton (USA) z Princeton i Anthony Atkinson (Wielka Brytania) z Oxfordu, których zakresem zainteresowań są zagadnienia konsumpcji i oszczędności;
Roberta Barro z Uniwersytetu Harvard i Paula Romera z Uniwersytetu Stanford, którzy badają procesy rozwoju Amerykanów;
Gene Grossman z Princeton oraz Elhanan Helpman z Harvardu zajmujący się zagadnieniami handlu zagranicznego;
Bengt Holmestrom (Finlandia) oraz Jean Tirole (Francja) obaj pracujący w USA i w MIT, zajmują się badaniami nad funkcjonowaniem runku i firm;
Anne Krueger, była główna ekonomistkę Banku Światowego oraz zastępczyni szefa Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii otrzymali jednak Alvin E. Roth - Harvard University, Cambridge, MA, Harvard Business School Boston oraz Lloyd S. Shapley - Uniwersytet California, Los Angeles za teorię stabilnych podziałów i praktyki projektowania rynku (and. "for the theory of stable allocations and the practice of market design").

Uroczyste rozdanie Nagród Nobla odbędzie się w Sztokholmie 10 grudnia, w rocznicę śmierci ich fundatora Alfreda Nobla.

Źródła

Stepa – Nagrody Nobla 2012: zapowiedź – Wikinews, 6 października 2012
red. – Announcements of the 2012 Nobel Prizes – nobelprize, dostęp: 8 października 2012
red. – Press Release – nobelprize, dostęp: 8 października 2012