2010-08-31: ESA szykuje naprawę satelity grawimetrycznego GOCE

wtorek, 31 sierpnia 2010

We wrześniu będzie wiadomo, czy seria poprawek oprogramowania satelity GOCE przywróci prawidłowe działanie dwóch komputerów pokładowych europejskiego satelity. Od końca lipca GOCE nie nadsyła danych grawimetrycznych, co jest jego celem naukowym.

Gravity field and steady-state Ocean Circulation Explorer od miesiąca nie może przesyłać danych naukowych. Wszystko z powodu dwóch usterek, których doznał w lutym i lipcu 2010, które spowodowały niedziałanie głównego i zapasowego komputera satelity.

W lutym zdarzyła się niewyjaśniona usterka układu scalonego eliminująca komputer podstawowy. Satelitę przełączono więc na komputer zapasowy. Jednak w lipcu wystąpiła usterka pomiędzy procesorem a modułem przygotowującym telemetrię do wysyłki na Ziemię. Zbierane dane utykają więc w satelicie i nie mogą zostać przesłane na Ziemię.

Europejska Agencja Kosmiczna ma nadzieję, że przygotowywane dwie poprawki oprogramowania pozwolą wznowić pracę statku wartego 444 milionów USD. Inżynierowie nie są jednak pewni, czy w ogóle będą mogli skutecznie przesłać nowy kod sterujący do GOCE. Jego skuteczna aplikacja mogłaby przywrócić prawidłowe działanie obu komputerów.

Operatorzy misji z European Space Operations Center przygotowali się jednak na najgorsze, czyli pogłębienie się problemów. Dlatego podnieśli orbitę satelity o 10 km, do 265 km, aby mieć dodatkowy miesiąc czasu w przypadku braku kontroli nad jego położeniem. Wysokość orbity musi być mała, aby satelita wyraźnie odczuwał grawitacyjny wpływ Ziemi, który ma badać. Parametry orbity są utrzymywane za pomocą silnika jonowego. Bez niego satelita spłonąłby w atmosferze w przeciągu kilku tygodni.

Jak na razie zużycie paliwa jonowego jest mniejsze niż zakładano dzięki małej aktywności słonecznej, powodującej mniejsze niż zazwyczaj spychanie statku z orbity. Dzięki temu GOCE ma zapas ksenonu do końca 2012, choć koniec misji przewiduje się na kwiecień 2011.

Satelita GOCE został wystrzelony 17 marca 2009 rakietą Rokot. Jego zadaniem jest sporządzanie map ziemskiego pola grawitacyjnego z dokładnością 100 razy lepszą od poprzednich satelitów grawimetrycznych. GOCE wykonał jak na razie 4 z 6 planowanych sesji mapowania. W czerwcu 2010 opublikowano pierwszy globalny model grawitacyjny ziemskiej geoidy na podstawie danych z GOCE. Kolejne 2 fazy badań poprawią jego rozdzielczość i dokładność.

Źródła

Hubert Bartkowiak – Jest nadzieja dla GOCE – Kosmonauta.net, 31 sierpnia 2010