Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę ws. ograniczenia prawa do azylu

środa, 26 marca 2025

26 marca 2025 roku Andrzej Duda (Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej) podjął decyzję o podpisaniu ustawy ws. ograniczenia prawa do azylu na granicy polsko-białoruskiej.

	Zdecydowałem dziś, że tzw. ustawa azylowa wejdzie w życie. Podpisałem ją, bo uważam, że jest potrzebna dla umacniania bezpieczeństwa naszych granic. Zachęcam premiera do podejmowania aktywnych działań w kwestii bezpieczeństwa Polski. Najważniejsze jest to, by bronić polskiej granicy i polskich służb, które stoją na jej straży.
— Andrzej Duda

W swoim przemówieniu odniósł się również do dawnych wypowiedzi premiera Donalda Tuska:

	Przypomnę, że kontestował obronę wschodniej granicy, kontestował kiedyś budowę zapory na tej granicy. Dzisiaj jest wielkim jej rzecznikiem. Jak widać punkt widzenia zależy od punktu siedzenia, ale najważniejsze jest to, żeby bronić polskiej granicy.
— Andrzej Duda

W mediach społecznościowych Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej opublikowała pytania Andrzeja Dudy skierowane do premiera Donalda Tuska w sprawie migracji, które wcześniej przesłano mu w liście, informując jednocześnie o podpisaniu ustawy. W pytaniach poruszono kwestię działań premiera na arenie międzynarodowej w celu ograniczenia migracji.

Kilka dziesiątków organizacji zajmujących się ochroną praw człowieka, w tym Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Amnesty International i Polska Akcja Humanitarna, zaapelowało do prezydenta Andrzeja Dudy o zawetowanie ustawy.

Organizacje wskazywały, że projekt ustawy poważnie narusza art. 56 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, gwarantujący cudzoziemcom prawo do ubiegania się o ochronę międzynarodową. Podkreślały również jego sprzeczność z międzynarodowymi zobowiązaniami Polski, w tym z Konwencją Genewską z 1951 roku dotyczącą statusu uchodźców. Podobne stanowisko zajęły instytucje takie jak Rzecznik Praw Obywatelskich, Naczelna Rada Adwokacka, Rzecznik Praw Dziecka oraz biura legislacyjne obu izb parlamentu. Senackie Biuro Legislacyjne jednoznacznie stwierdziło, że ustawa nie powinna znaleźć się w porządku prawnym.

Stojąc na straży konstytucyjnych praw i wolności oraz pamiętając o naszym narodowym dziedzictwie, wierzymy, że Pan Prezydent zechce stanąć w jego obronie i odmówić podpisu pod uchwaloną przez Sejm i Senat ustawą.

25 marca 2025 roku podczas posiedzenia Rady Ministrów do Prezydenta zwrócił się premier Donald Tusk:

	Kochany Panie Prezydencie, może pan zobaczy, jeśli kamery uchwycą, rozporządzenie Rady Ministrów dotyczące czasowego ograniczenia prawa do składania wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. Mówiąc w skrócie, zawieszające prawo do składania wniosków o azyl. Rozporządzenie jest gotowe.
— Donald Tusk

Następnego dnia Prezydent podpisał ustawę.

Tło

W 2024 roku rząd przyjął strategię migracyjną, której elementem było zawieszenie prawa do azylu, co znalazło odzwierciedlenie w propozycji zmian w ustawie o ochronie międzynarodowej. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji uzasadnia tę decyzję brakiem innych skutecznych środków zaradczych. Dotychczasowe działania, takie jak budowa ogrodzenia czy ustanowienie strefy buforowej, zdaniem resortu, nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.

Premier Donald Tusk zapowiedział nowelizację prawa podczas konwencji partyjnej w październiku 2024 roku, argumentując, że jest to niezbędne do odzyskania pełnej kontroli nad sytuacją na granicy polsko-białoruskiej.

Pod koniec lutego 2025 roku projekt rządowy dotyczący zawieszenia prawa do azylu na granicy polsko-białoruskiej został przyjęty przez Sejm, przy wsparciu głosów Prawa i Sprawiedliwości, Konfederacji, Koalicji Obywatelskiej i Trzeciej Drogi. W marcu 2025 roku Senat zatwierdził go bez wprowadzania poprawek, pomimo krytycznej opinii Biura Legislacyjnego Senatu. Renata Bronowska, reprezentująca to biuro, wskazała na niezgodność projektu z przepisami konstytucji oraz wieloma umowami międzynarodowymi. Organizacje zajmujące się ochroną praw człowieka również wzywały do odrzucenia tych zmian.

Źródła

Agnieszka Kwiatkowska, Paulina Nodzyńska – Prezydent podpisał ustawę ws. ograniczenia prawa do azylu. "Najważniejsze to bronić granicy" – wyborcza.pl, 26 marca 2025
Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – Post na Facebooku – facebook.com, 26 marca 2025