Poseł Monika Wielichowska złożyła interpelację poselską w sprawie odszkodowań na rzecz gminy z tytułu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości mimo jej rzeczywistego wydzierżawienia na rzecz podmiotu trzeciego

sobota, 25 stycznia 2025

17 stycznia 2025 roku poseł na Sejm RP X kadencji Monika Wielichowska (KO) złożyła interpelację poselską adresowaną do ministra infrastruktury Dariusza Klimczaka w sprawie odszkodowań na rzecz gminy z tytułu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości mimo jej rzeczywistego wydzierżawienia na rzecz podmiotu trzeciego. Interpelacja, o której mowa, nosi numer 7473.

Treść

Szanowny Panie Ministrze,

do mojego biura poselskiego zwrócił się samorząd miasta i gminy Bardo. W związku z prowadzonymi pracami w przedmiocie realizacji zadania inwestycyjnego „Budowa drogi S8 na odc. Wrocław (Magnice)–Kłodzko, odcinek realizacyjny IB: Bardo–Ząbkowice Śląskie” burmistrz Barda zwraca uwagę, że powstaje konieczność wejścia na tereny nieruchomości objętych powyższym zadaniem celem przeprowadzenia stosownych badań czy też innych czynności technicznych niezbędnych do prawidłowej realizacji inwestycji.

Gmina Bardo podkreśla, że rozumie i wspiera te prace jako istotne dla poprawy bezpieczeństwa i rozwoju nie tylko gminy Bardo, ale i całego regionu. Zwraca jednak uwagę na utrudnienia związane z dokonywaniem rozliczeń odszkodowań przyznawanych z tytułu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości należących do gminy Bardo, a wydzierżawianych na rzecz podmiotów trzecich.

W przypadku gminy Bardo wojewoda dolnośląski wydaje decyzje na podstawie art. 21a i art. 21b ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 311) w związku z art. 124 ust. 4 i art. 128 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 z późn. zm.) oraz na podstawie art. 104 K.p.a., przyznając odszkodowanie na rzecz gminy z tytułu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości mimo jej rzeczywistego wydzierżawienia na rzecz podmiotu trzeciego. Zgodnie z art. 21b ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych – właściwy zarządca drogi po zakończeniu prac przygotowawczych, o których mowa w art. 21a ust. 1, jest obowiązany przywrócić nieruchomość do stanu poprzedniego. Jeżeli przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego nie jest możliwe, właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości przysługuje odszkodowanie, z wyłączeniem nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, które zostały przejęte pod drogę na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Władze Barda zauważają, że powyższe stanowi o tym, że odszkodowanie przyznawane jest właścicielowi nieruchomości lub użytkownikom wieczystym nieruchomości, a nie dzierżawcom tych nieruchomości będącym najbardziej poszkodowanymi poprzez uniemożliwienie im korzystania z nieruchomości i przykładowe zniszczenie zasiewów. Gmina Bardo wskazuje, że obowiązujące przepisy nie dają gminie zobowiązanej do stosowania ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1530, z późn. zm.) podstaw do przekazania dalej tego odszkodowania na rzecz dzierżawcy. Wydaje się, że możliwość zadośćuczynienia dzierżawcom powstaje dopiero poprzez skierowanie żądania o zapłatę roszczenia wobec wydzierżawiającego, czyli wobec gminy, z tytułu odszkodowania lub z tytułu ograniczeń w korzystaniu z przedmiotu dzierżawy poprzez przykładowo żądanie obniżenia czynszu dzierżawnego, który w wielu przypadkach może być niższy niż rzeczywista wartość szkody. Niemniej powoduje to ryzyko i uciążliwość, ponieważ akceptacja gminy co do kwoty odszkodowania przyznanego przez wojewodę niekoniecznie musi być powielona na linii dzierżawca–gmina.

Oznacza to, że dzierżawca może formułować roszczenie odszkodowawcze czy żądanie obniżenia czynszu dzierżawnego w wyższej kwocie niż przyznane gminie odszkodowanie, a tym samym może dojść do sytuacji, że nie tylko po stronie gminy powstanie obowiązek prowadzenia dodatkowego postępowania z dzierżawcą, ale także ryzyko poniesienia wyższych kosztów obciążeń finansowych niż kwota odszkodowania przyznanego w oparciu o art. 21a i art. 21b ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Gmina Bardo formułuje postulat w sprawie zmiany powyższych przepisów celem ułatwienia wypłaty odszkodowania na rzecz dzierżawców, względnie zasadne jest dokonanie oficjalnej wykładni obowiązujących przepisów prawa zezwalających na przyznanie odszkodowań bezpośrednio przez wojewodę na rzecz dzierżawców lub umożliwiających automatyczne przekazanie tych środków dalej na ich rzecz przez gminy.

Panie Ministrze,

czy resort rozważa zmianę przepisów celem ułatwienia wypłaty odszkodowania na rzecz dzierżawców?

Z wyrazami szacunku

Monika Wielichowska

Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

Źródła

Monika Wielichowska – Interpelacja nr 7473 – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji, 17 stycznia 2025