Poseł Krzysztof Habura złożył interpelację poselską w sprawie corocznego odpisu ponad odpis podstawowy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych u pracodawców samorządowych

poniedziałek, 2 grudnia 2024

25 listopada 2024 roku poseł na Sejm RP X kadencji Krzysztof Habura (PO) złożył interpelację poselską adresowaną do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk. Interpelacja, o której mowa, nosi numer 6633.

Interpelacja została złożona w sprawie corocznego odpisu ponad odpis podstawowy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych u pracodawców samorządowych.

Treść

poniedziałek, 2 grudnia 2024

Szanowna Pani Ministro,

ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz. U. 2024 poz. 288) (dalej jako: ustawa) określa zasady tworzenia przez pracodawców zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i zasady gospodarowania środkami tego funduszu, przeznaczonego na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z funduszu, na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz na tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego.

W myśl przepisu art. 4 ust. 2 ustawy u pracodawców, o których mowa w art. 3 ust. 1, tj. zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, oraz pracodawców, o których mowa w art. 3 ust. 1c, tj. zatrudniających według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, którzy tworzą fundusz na wniosek zakładowej organizacji związkowej – których pracownicy nie są objęci układem zbiorowym pracy, postanowienia dotyczące wysokości odpisu na fundusz może zawierać regulamin wynagradzania, zaś jeżeli u pracodawcy, o którym mowa wcześniej, nie działa zakładowa organizacja związkowa, postanowienia regulaminu wynagradzania w sprawie wysokości odpisu na fundusz wymagają uzgodnienia z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.

Fundusz tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Wysokość odpisu podstawowego wynosi co do zasady na jednego zatrudnionego 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą.

Jednostki samorządu terytorialnego zgłosiły mi wątpliwość prawną sprowadzającą się do ustalenia: Czy jest możliwe dokonanie na podstawie zarządzenia wójta (burmistrza, prezydenta) corocznego odpisu ponad odpis podstawowy po dokonaniu wpłaty na wyodrębniony rachunek Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych? Zdaniem przedstawicieli strony samorządowej zarządzenie wójta wydawane byłoby raz w roku w terminie określonym w regulaminie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i ustalałoby wysokość odpisu w wartości kwotowej na każdego pracownika. Odpis taki byłby dokonywany niezależnie od corocznego odpisu podstawowego naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Zapisy dotyczące sposobu i formy dokonywania odpisu ponad odpis podstawowy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, jak i konieczność uzgodnienia dodatkowego odpisu z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów zostałyby zamieszczone w regulaminie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz w regulaminie wynagradzania – przyjętych i obowiązujących w urzędach gmin (miast).

Należy zauważyć, iż pomimo że ustawa w sposób niejednoznaczny wypowiada się na temat prawnej możliwości dokonywania odpisów ponad odpis podstawowy u pracodawców, u których nie obowiązuje układ zbiorowy pracy, to jednakże m.in. kwestia ta była przedmiotem indywidualnej interpretacji podatkowej wydanej przez ministra finansów w dniu 13 czerwca 2013 r., znak IPPB5/423-211/13-2/AS, gdzie wskazany organ wskazał, że istnieje prawna możliwość dokonywania odpisów ponad odpis podstawowy na ZFŚS u pracodawców, u których nie obowiązuje układ zbiorowy pracy, przy czym interpretacja ta dotyczyła spółki prawa handlowego, nie zaś urzędu samorządowego jako zakładu pracy, w którym są zatrudnieni pracownicy samorządowi. Należy zauważyć, iż ustawa nie określa, w tym nie ogranicza, wysokości odpisu ponad odpis podstawowy, zaś wspomniany minister finansów w przywołanej interpretacji indywidualnej wysokość odpisu pozostawił uznaniu spółki, która wskazała, że regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, jak i regulamin wynagradzania będą zawierały zapisy, że wysokość odpisu będzie uwarunkowana od zysku osiągniętego przez spółkę i będzie ustalana w drodze uchwały wspólników.

Stąd proszę Panią Ministrę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

Czy istnieje prawna możliwość dokonywania przez wójtów (burmistrzów, prezydentów) na rzecz pracowników zatrudnionych w urzędach corocznego odpisu ponad odpis podstawowy po dokonaniu wpłaty na wyodrębniony rachunek Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych?

W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1, proszę o dodatkowe wskazanie: Czy wysokość corocznego odpisu ponad odpis podstawowy pozostawiona jest uznaniu wójta (burmistrza, prezydenta) jako kierownika zakładu pracy, czy też wysokość tego dodatkowego odpisu jest limitowana?

Proszę o udzielenie odpowiedzi na powyższe pytania w możliwie najkrótszym terminie, zgodnie z zasadami dotyczącymi interpelacji i zapytań poselskich.

Z wyrazami szacunku

Krzysztof Habura

Źródła

Krzysztof Habura – Interpelacja nr 6633 – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji, 25 listopada 2024