2023-08-13: Neurobiologia: wzorzec oddziaływania dopaminy i acetylocholiny uruchamiający proces uczenia się działa bez dostarczania zewnętrznych nagród
W serii eksperymentów prowadzonych na myszach odkryto, że wzorce uwalniania dopaminy i acetylocholiny, odpowiedzialne za procesy uczenia się, występują nie tylko w sytuacjach, w których pojawiają się bodźce związane z nagradzaniem, ale również wówczas, gdy nie pojawia się zachęta do działania.
We wcześniejszych badaniach zauważono specyficzny związek między wyzwalaniem w mózgu neuroprzekaźników związanych z pamięcią i uczeniem się: dopaminy i acetylocholiny. Gdy pojawiają się silne bodźce motywujące do działania, podnosi się poziom dopaminy, a poziom acetylocholiny spada. Ta nierównowaga hormonalna powoduje, że neurony dostosowują się do nowych okoliczności i generowane są w pamięci wspomnienia, które później mogą być wykorzystane, co jest tożsame z adaptacyjną zdolnością mózgu, określaną jako neuroplastyczność.
Badacze z New York University Grossman School of Medicine: Anne Krok, Marta Maltese, Pratik Mistry, Nicolas Tritsch wraz z Xiaolei Miao i Yulong Li z Peking University School of Life Sciences postawili pytanie, czy te mózgowe mechanizmy uczenia się mogą występować także wówczas, gdy nie występuje ekspozycja na bodźce związane nagradzaniem. W eksperymencie myszom pozwolono korzystać z kołowrotków dla gryzoni, co jakiś czas podając im wodę ze smakołykami. Poszukiwano sytuacji, w których poziom dopaminy jest wysoki, a acetylocholiny niski. Okazało się, że to zjawisko występujące często także wówczas, gdy nie pojawiają się nagrody. Typowe wzorce uwalniania dopaminy i acetylocholiny pojawiały się zarówno zaraz po podaniu smakołyków, jak i na długo przed ich podaniem. W mózgu występowała nieustanna fluktuacja obu hormonów. Ich poziomy zmieniały się spontanicznie i okresowo, z częstotliwością około 2 Hz w prążkowiu grzbietowym myszy. Taka sama cykliczność występuje, gdy wzorzec działania tych hormonów jest wywoływany przez nagrodę.
Odkrycie może być pomocne w rozumieniu najpoważniejszych problemów psychiatrycznych, takich jak schizofrenia, depresja i ADHD. Niewykluczone, że urojenia u schizofreników mogą być wywoływane przez stałe wzmacnianie połączeń w mózgu przez obwód dopamina-acetylocholina, co może prowadzić do zbyt dużej liczby połączeń i wynikających z tego nieprawidłowości. Z kolei depresja, w której ludzie mają skrajnie niską motywację do działania, może wiązać się z osłabieniem tego "napędu".
Ponieważ eksperymenty prowadzone były na myszach, nie można na ich podstawie wnioskować o funkcjonowaniu ludzkiego mózgu. Członkowie zespołu planują jednak kontynuować badania, koncentrując się na zwierzętach z takimi schorzeniami oraz zbadać, jak ten układ hormonalny działa podczas snu, co ma duże znaczenie dla utrwalania się pamięci.
Źródła
[edytuj | edytuj kod]- Anne C. Krok, Marta Maltese, Pratik Mistry, Xiaolei Miao, Yulong Li, Nicolas X. Tritsch – Intrinsic dopamine and acetylcholine dynamics in the striatum of mice – Nature (2023). https://doi.org/10.1038/s41586-023-05995-9,+9 sierpnia 2023
- ‘Ebb & Flow’ Brain Mechanism That Drives Learning Identified – NYU Langone, 9 sierpnia 2023
- Jiya Saini – Brain Health: ‘Perhaps This Pulsing Circuit Triggers’ the Symptoms of Schizophrenia, ADHD and Depression – Revyuh News, 9 sierpnia 2023