2008-12-16: "Wykorzystajcie tę szansę" - wywiad z Philippem Birkenem, inicjatorem powstania wersji przejrzanych w projektach Wikimedia

Z Wikinews, wolnego źródła informacji.
wtorek, 16 grudnia 2008
Philipp Birken mówiący o wersjach przejrzanych podczas konferencji organizowanej przez Wikimedia Nederland w listopadzie 2008

Wraz ze wzrostem popularności tworzone przez wolontariuszy Wikipedie stają się bardziej narażone na niszczenie przez przypadkowych użytkowników. Niemiecka wersja językowa tej internetowej encyklopedii była pierwszą, w której wprowadzono opcję sprawdzania modyfikacji dodawanych przez przypadkowych edytorów przed ich zamieszczeniem w artykule. Po kilku miesiącach mechanizm ten wprowadzony został do polskojęzycznej Wikipedii.

W Wikinews prezentujemy wywiad z Philippem Birkenem, który był głównym inicjatorem wprowadzenia tej opcji do Wikipedii.


Sebastian Skolik: 17 listopada 2008 w kilku projektach Fundacji Wikimedia wprowadzono mechanizm oznaczania artykułów wolnych od wandalizmów, tzw. wersje przejrzane. Niemiecka Wikipedia była pierwszą, w której mechanizm ten wprowadzono. Na bazie kilku miesięcy doświadczeń, co radziłbyś użytkownikom projektów, w których wersje przejrzane wprowadzono obecnie?

Philipp Birken: Po włączeniu wersji przejrzanych macie szansę na jednokrotne przeczesanie zasobu artykułów i ich dokładnego sprawdzenia pod kątem aktualnych standardów. Wykorzystajcie tę szansę! Ponadto na serwerze narzędziowym (toolserver) istnieje już kilka bardzo dobrych narzędzi autorstwa Aka i Magnusa Manske do Wersji Przejrzanych, dostosujcie je do Waszego języka. Ważne jest również to, by nie wyśrubować zbytnio wymagań wobec redaktorów, aby przez dodatkową hierarchię nie stworzyć przeszkód nie do przejścia. Nadawanie uprawnień powinno następować w sposób względnie odbiurokratyzowany, a ważne jest automatyczne nadawanie uprawnień: nie wszyscy chcą się dopraszać o nadanie im uprawnień.

W polskiej Wikipedii mimo wcześniejszych testów pojawiły się chwilowo pewne problemy natury technicznej. Czy także doświadczaliście takich problemów?

Podczas startu było jeszcze wiele błędów (bugów), które zostały jednak usunięte w trakcie pierwszych tygodni, z czego skorzystały później wszystkie projekty.

Jak w Niemczech prasa zareagowała na to wydarzenie? Czy zwracano uwagę na zwiększenie jakości, czy także koncentrowano się na "mniejszych wolnościach" dla edytorów? Które opinie przeważały?

Uwaga prasy skupiła się zdecydowanie na podnoszeniu jakości, a oddźwięk w prasie był dość duży.

A jak zareagowała społeczność? Zapewne nie wszyscy uczestniczyli we wcześniejszych debatach. Czy były jakieś rozłamy, przypadki porzucenia projektu z powodu wprowadzenia flag redaktora? Według statystyk pod koniec kwietnia 2008 kilku administratorów zrzekło się uprawnień. Nie wygląda to na przypadek.

W niemieckojęzycznej Wikipedii obowiązuje reguła, że nieaktywni administratorzy po pewnym okresie tracą swoje uprawnienia. Podejrzewam, że w jednym z kwietniowych dni jeden z naszych biurokratów pozbawił uprawnień adminów figurujących na tej liście. Wersje przejrzane natomiast zostały włączone dopiero w maju. Społeczność zareagowała w sposób mieszany na wersje przejrzane, o czym świadczyła bardzo żywa dyskusja na ten temat. W sierpniu miał miejsce czterotygodniowy sondaż, który wykazał, że wyraźna większość chce utrzymania wersji przejrzanych i to w takiej konfiguracji, która nie ukazuje od razu zmian wprowadzonych przez niezalogowanych użytkowników, tzw. ipków.
Ikonka użyta do oznaczania wersji przejrzanych

Jaka jest sytuacja w projekcie obecnie? Czy zdarzają się wpisy nowicjuszy lub osób niezarejestrowanych z uwagami dotyczącymi tego mechanizmu?

Jest bardzo mało takich głosów, głosy za i przeciw wydają się równoważyć, większość użytkowników widocznie nie zauważa nowego systemu.
W pierwszej linii chodzi o to, by doświadczeni użytkownicy zerkali na edycje mniej doświadczonych

W polskiej Wikipedii po wprowadzeniu wersji przejrzanych pojawiły się wątpliwości, czy każdy, kto spełnia kryteria ilościowe, powinien flagę redaktora otrzymać/zatrzymać. Pojawiły się też uwagi, by podczas przeglądania nie tylko wyłapywać wandalizmy, ale robić drobne poprawki przy okazji. Czy w wersji niemieckojęzycznej wikipedyści koncentrowali się tylko na wandalizmach, czy też zalecano, aby poprawiać artykuły z innych względów? Czy w niemieckiej Wikipedii zdarzały się przypadki, że komuś flagę redaktora odebrano?

W pierwszej linii chodzi o to, by doświadczeni użytkownicy zerkali na edycje mniej doświadczonych i większość z nich robi wyraźnie więcej niż tylko sprawdzenie, czy nie mamy do czynienia z wandalizmem. Traktowanie wersji przejrzanych tylko jako narzędzia do zwalczania wandalizmu stoi w sprzeczności z ich potencjałem i faktem, że forsują one bardziej zasadę dwóch par oczu. Aktualnie toczy się dyskusja na temat doprecyzowania kryteriów oraz ich podwyższenia. Rosyjskie kryteria były w tym wypadku źródłem pomysłu.

Wiemy, że prowadzicie obecnie dyskusje nad kolejnym mechanizmem, czyli nad wersjami zweryfikowanymi/stabilnymi. Jakie są alternatywne propozycje nadawania flagi recenzenta? Czy uważasz, że w ogóle da się w tym przypadku osiągnąć konsensus?

Dyskusje na temat wersji zweryfikowanych ustały jakiś czas temu, także z tego powodu, że już same wersje przejrzane stanowią duży krok naprzód i społeczność jest nimi zajęta od miesięcy. Ważną propozycją jest obecnie ustalenie katalogu kryteriów wobec redakcji portali[1], które po ich spełnieniu będą mogły samodzielnie nadawać uprawnienia recenzenta. Koncepcja jest bardzo sporna, ale wychodzę z założenia, że kilka portali/redakcji (wikiprojektów) to po prostu wypróbuje.

Czy według twojej wiedzy, poza niemiecką Wikipedią, w którymś z projektów takie dyskusje na temat wersji stabilnych są prowadzone?

Z tego co wiem, to na razie projekty zdecydowały bez wyjątku o wprowadzeniu w pierwszej kolejności wersji przejrzanych i odłożeniu sprawy wersji zweryfikowanych na przyszłość.

Jakie obecnie przyjęliście minimum dla artykułu, który mógłby być oznaczony jako zweryfikowany?

Kryterium jest fakt niezaistnienia w artykule fałszywych wypowiedzi lub fałszujących opuszczeń np. fałszujące byłoby opuszczenie w artykule o Albercie Einsteinie jakichkolwiek informacji o teorii względności.
Wersje zweryfikowane są pomyślane jako narzędzie dla redakcji portali, aby te wiedziały, które artykuły wymagają poprawy merytorycznej.

Niemiecka Wikipedia rok temu zdeklasowała encyklopedię Brockhausa, co może oznaczać, że jej jakość jest już znacznie lepsza od wydawnictw papierowych. Czy wobec tego jeszcze konieczne jest, aby wprowadzać wersje zweryfikowane?

Wersje zweryfikowane są pomyślane jako narzędzie dla redakcji portali, aby te wiedziały, które artykuły wymagają poprawy merytorycznej.

Jeszcze jedno pytanie na koniec. W Niemczech środowiska akademickie włączyły się w rozwijanie projektów Wikimedia. Czy będą one miały duży wpływ na kształt procedury recenzowania artykułów?

Posiadamy kontakty z Akademią Nauk i Literatury w Moguncji (Mainz) oraz Berlińsko-Brandenburską Akademią Nauk i chcemy nawiązać kolejne kontakty. Pozyskiwanie naukowców jako autorów artykułów jest bardzo trudną sprawą. Podczas gdy społeczność naukowców życzliwie spogląda na Wikipedię, to inną sprawą jest stanie się jej autorem. Jedną z możliwości pozyskiwania ludzi do współpracy jest przeglądanie i sprawdzanie artykułów.

Dziękuję za rozmowę.

Wywiad tłumaczony był przez Konrada Kurzacza


  1. niemieckie portale pełnią funkcje podobne do wikiprojektów w polskiej Wikipedii