2007-05-03: Obchody 216. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja

czwartek, 3 maja 2007

Uchwalenie Konstytucji 3 maja (Jan Matejko, 1891)

Flaga Polski wywieszona z okazji 3 maja

Konstytucję 3 maja uchwalono 3 maja 1791 roku. Miała ona regulować ustrój prawny państwa. Wprowadziła zrównanie mieszczan i szlachty oraz otoczyła chłopów ochroną państwa. Polska konstytucja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (zaraz po amerykańskiej z 1787 roku). W 1918 roku została uznana za święto narodowe uchwałą z 29 kwietnia 1919 roku. Święto zniesiono z powodu licznych demonstracji studenckich ustawą z dnia 18 stycznia 1951 roku. Powróciło do kalendarza świąt państwowych 6 kwietnia 1990 roku. Dzień 3 maja jest w Polsce dniem wolnym od pracy.

Od 2007 roku 3 maja jest również świętem narodowym Litwy. Z tej okazji na odbyło się tam 2 maja uroczyste posiedzenie Sejmu. Było ono połączone za pośrednictwem telemostu z polskim Senatem. W posiedzeniu litewskiego Sejmu wzięli udział m.in.: Valdas Adamkus (prezydent Litwy), Gediminas Kirkilas (premier Litwy), Algirdas Brazauskas (były prezydent i premier Litwy), Ene Ergma (przewodnicząca parlamentu estońskiego), Jarosław Kalinowski (wicemarszałek Sejmu), delegacja polskich parlamentarzystów, ministrowie litewskiego rządu, sygnatariusze aktu niepodległości Litwy (z 1990 roku).

2 maja, podczas zgromadzenia białoruskich senatorów i posłów, które zwołano z okazji 216. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja, przemawiał Aleksander Milinkiewicz - lider opozycji na Białorusi. Mówił, iż Konstytucja 3 maja to akt ceniony również przez obywateli jego kraju, stanowi bowiem „wspólne dziedzictwo wielu narodów”. „Wolność to podstawowa wartość, na podstawie której budowano obywatelskie poczucie człowieczeństwa. W dawnej Rzeczpospolitej to nie państwo władało obywatelami, a obywatele tworzyli państwo” – stwierdził.

„Dziś władze naszego kraju chcą wymazać pamięć o tradycjach Rzeczpospolitej. Przywrócono radzieckie podręczniki do szkół, nie zezwala się na naukę w języku ojczystym, indoktrynuje się młodzież przy pomocy ideologii państwowej, niszczy się zabytki kultury” – podkreślił, oceniając sytuację na Białorusi jako barbarzyństwo.

Również 2 maja podczas uroczystego zgromadzenia posłów i senatorów z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja Bogdan Borusewicz (marszałek Senatu) podkreślił, że: "Konstytucja 3 maja była triumfem wartości obywatelskich i poczucia odpowiedzialności za dobro wspólne. (...) Po raz pierwszy rocznicę uchwalenia konstytucji obchodzimy razem (nawiązując do Litwy). Istnieją ku temu poważne powody polityczne, historyczne i praktyczne. Obchodzimy ją razem ze współtwórcami konstytucji, naszymi sąsiadami i przedstawicielami zjednoczonej Europy. Doświadczenie unii polsko-litewskiej pokazuje siłę pojednania oraz równości dla rozwoju społeczeństw i bogactwa narodów. Możemy zmienić Europę. Zmienić, czyli budować jej jedność. Pilnie potrzebujemy wspólnej polityki energetycznej, czyli takiej, która wyzwoli wewnętrzne mechanizmy bezpieczeństwa i efektywności. Unia Europejska jest triumfem idei integracji, która przyniosła Europie 50 lat pokoju. (...) Opowiadamy się za Unią solidarną, a więc Europą waszą i naszą, ale nie za Europą dwóch prędkości".

3 maja w wielu miastach odbyły się uroczystości związane z obchodami 216. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

W Warszawie państwowe uroczystości rozpoczęły się od mszy w kościele Świętego Krzyża. W samo południe na placu Piłsudskiego prezydent złożył kwiaty pod Grobem Nieznanego Żołnierza.

"Problem naprawy państwa, determinacji przy tej naprawie i przeprowadzenia istotnych reform, które nie osłabiają ale umacniają demokrację, jest aktualny również dzisiaj. W ustroju demokratycznym nie ma wyjątków i nikt, nawet należący do najbardziej autentycznej elity, nie może nie podporządkowywać się prawu, które zostało uchwalone zgodnie z przepisami konstytucji. W Polsce, abyśmy mieli do czynienia z pełną transparentnością, trzeba jeszcze dużo zrobić. (...) będziemy walczyć aż do chwili, gdy w Polsce prawo będzie równe dla wszystkich" - powiedział Lech Kaczyński podczas odprawy warty przed Grobem Nieznanego Żołnierza.

Następnie w Pałacu Prezydenckim odznaczył 80 Polaków zasłużonych dla ojczyzny.

W Warszawie rozdano ok. 50 tys. flag. "Rozdając flagi, chcemy nauczyć mieszkańców stolicy manifestowania patriotyzmu" - powiedział Maciej Więckowski z PiS.

W Kielcach w sanktuarium Józefa Piłsudskiego odbyła się prelekcja na temat "Tradycji rocznicowych Konstytucji 3 Maja". Wykład prowadziła Małgorzata Zdyb. Natomiast w muzeum przy ul. Orlej Janina prezentowana jest wystawa patriotycznych kart pocztowych z przełomu XIX i XX wieku autorstwa m.in. Jana Matejki i Jana Styki.

We Wrocławiu z okazji obchodów 216 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja złożono kwiaty pod Pomnikiem Konstytucji 3 Maja przy Panoramie Racławickiej następnie odbyła się msza św. w katedrze, którą koncelebrował metropolita wrocławski ks. arcybiskup Marian Gołębiewski.

"Nie jesteśmy narodem idealnym. Mamy swoje wady. Zdolni jesteśmy do warcholstwa i pieniactwa. Najlepiej widać to na naszej scenie politycznej, czy w momentach, gdy co chwila jesteśmy atakowani teczkami i lustracją. W Europie panuje przekonanie, że jesteśmy narodem, który nie potrafi sobą rządzić. Ostatnio zbyt łatwo trwonimy to, co przez wieki zostało stworzone. Dlatego tak ważne jest teraz zadanie sobie pytania Quo Vadis Polonio, dokąd zmierzasz Polsko" - powiedział ks. arcybiskup Marian Gołębiewski.

Ok. godziny 14.20 wojska Śląskiego Okręgu Wojskowego, Policji i Straży Pożarnej rozpoczęły defiladę na Rynku.

W Białymstoku odsłonięto pomnik Konstytucji 3 maja. Pomnik składa się z trzech dębów które otacza 11 lip a pośrodku znajduje się granitowa piramida do której prowadzi żwirowa aleja.

"W tym roku główne obchody Święta Konstytucji odbędą się tradycyjnie pod pomnikiem marszałka Piłsudskiego. Chcemy jednak, by w przyszłości przeniosły się tutaj. Zwłaszcza że park jest dobrym miejscem na urządzanie majówek" - poinformował Adam Turecki (architekt).

Zobacz też:

• 215. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja, 3 maja 2006

Źródła

• Alicja Waśniewska – Aleksander Milinkiewicz o Konstytucji 3 maja i Białorusi – e-Polityka, 2 maja 2007
• asz, PAP – Borusewicz: Konstytucja 3 maja to triumf wartości obywatelskich – Gazeta.pl, 2 maja 2007
• asz, PAP – Litwa: Uroczyste posiedzenie z okazji Konstytucji 3 Maja – Gazeta.pl, 2 maja 2007
• jame – Odzyskana pamięć miasta – Gazeta.pl, 2 maja 2007
• mon – Świętowanie w muzeach – Gazeta.pl, 3 maja 2007
• Marta Muszyńska – 216. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja – e-Polityka, 3 maja 2007
• asz, PAP – Prezydent Kaczyński: Nie ulękniemy się oporu i będziemy walczyć – Gazeta.pl, 3 maja 2007
• j – Dziś Święto Konstytucji 3 Maja – Gazeta.pl, 3 maja 2007